12 میلیون شغلی که ایرانی‌ها از دست دادند

ابراهیم علیزاده: آخرین روز اولین ماه تابستان سال گذشته اسدالله عباسی در قامت وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت دهم در تشریح کارنامه اشتغالزایی دولت‌های نهم و دهم اعلام کرده بود: از زمان فعالیت دولت‌های نهم تاکنون هفت میلیون شغل در کشور ایجاد شد.

اما وقتی آمار مرکز آمار ایران کارنامه اشتغال دولت سابق تا پایان تابستان سال گذشته را منتشر کرد، نشان داد که از سال ۱۳۸۵ تا تابستان سال ۱۳۹۲ به جمعیت شاغلان کشور تنها 1.4 میلیون نفر اضافه شده است.

در واقع این اعلام مرکز آمار ایران نشان می‌داد که در دوران فعالیت دولت‌های نهم و دهم از هفت میلیون شغل ایجاد شده (طبق ادعای وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی وقت) پنج میلیون و ۶۰۰ هزار شغل دوامی نیاوردند و شاغلان آن بیکار شدند.

با وجود این، پس از خروج عباسی از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی او همچنان نپذیرفت که این چنین شده است.

از سوی دیگر‌‌ همان زمان که وزیر سابق تعاون، کار و رفاه اجتماعی این آمار را اعلام کرده بود، برخی کار‌شناسان عنوان می‌کردند که ایجاد شغل در شرایط رشد اقتصادی منفی چندان منطقی به نظر نمی‌رسد.

حسن طایی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی که اکنون خود معاون توسعه اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است، در زمانی که اقتصاد ایران با رشد منفی مواجه بود، عنوان می‌کرد طبق برخی محاسبات اثبات شده، برای ایجاد هر ۱۰۰ هزار شغل نیاز به یک درصد رشد اقتصادی است. موضوعی که مورد تایید برخی کار‌شناسان دیگر از جمله علیرضا محجوب، دبیر کل خانه کارگر و نماینده مجلس بود.

با وجود این، دولت سابق این رابطه را نمی‌پذیرفت و در شرایطی که مرکز آمار ایران و بانک مرکزی نرخ رشد اقتصادی کشور را در سال‌های اخیر منفی اعلام کرده بود اما دولت مدعی ایجاد بیش از هفت میلیون شغل بود.

این در حالی است که آخرین گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که نرخ رشد اقتصادی در سال ۹۲ (با احتساب نفت) معادل منفی 2.2 درصد بوده است. این نرخ تا پایان نیمه اول سال گذشته یعنی پایان دولت دهم منفی دو درصد توسط مرکز آمار ایران گزارش شده بود.

پیش از این نیز مرکز آمار ایران آمار نرخ رشد اقتصادی ایران در سال‌های ۱۳۷۱ تا ۱۳۹۱ را منتشر کرده بود که آن آمار نشان می‌داد در دوران فعالیت دولت‌های نهم و دهم تنها در سال ۱۳۹۱ نرخ رشد اقتصادی منفی بوده است. این میزان در سال ۱۳۹۱ معادل منفی 5.4 درصد ثبت شده است.

گزارش بانک مرکزی نیز تفاوت فاحشی با آمارهای مرکز آمار ایران ندارد. براساس آخرین گزارش بانک مرکزی نرخ رشد اقتصادی ایران در سال گذشته منفی 1.9 درصد بود.

حال در این شرایط که آمارهای رسمی حاکی از منفی بودن رشد اقتصادی ایران در سال‌های اخیر دارد، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی آمارهایی ارائه داده که نشان می‌دهد در سال‌های اخیر گسترده‌ترین ریزش مشاغل شاید در یک قرن اخیر رخ داده باشد.

بر اساس گزارش خبرگزاری‌ها، علی ربیعی عنوان کرده است: محاسبات نشان می‌دهد هر یک درصد تجربه رشد منفی اقتصادی در سال‌های گذشته، ۴۰۰ هزار شغل را با احتساب مشاغل جانبی از بین برده است.

آن طور که مهر از نشست شورای اشتغال استان یزد گزارش داده، «وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به نرخ رشد منفی اقتصادی کشور در چند سال گذشته اشاره و اظهار کرده است: محاسبه نرخ رشد منفی در سال‌های گذشته نشان می‌دهد ما ۳۰ درصد رشد منفی را تجربه کردیم که هر یک درصد رشد با احتساب مشاغل جانبی بالغ بر ۴۰۰ هزار شغل می‌شد.»

فارس نیز از این نشست این طور گزارش داده که «وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه ۳۰ درصد رشد منفی اقتصاد در هشت سال گذشته داشته‌ایم، بیان کرد: جبران این رشد منفی بسیار دشوار است و هر یک درصد رشد، مساوی با تعداد زیادی شغل حتی‌‌ همان شغل‌های جانبی و غیرمرتبط با تولید است.»

تسنیم هم این سخنان را این طور گزارش داده: «ربیعی گفت: ما چند سال باید با چه نرخ رشدی پیش برویم که بتوانیم ۳۰ درصد نرخ رشد منفی که در چند سال ایجاد شده است را جبران کنیم؟»

طبق این گزارش‌ها از نگاه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در هشت سال اخیر اقتصاد ایران در حالی ۳۰ درصد رشد منفی را تجربه کرده که هر یک درصد رشد منفی به منزله ریزش ۴۰۰ هزار شغل است. با این حساب می‌توان از این آمارهای ربیعی برداشت کرد که در هشت سال اخیر ۱۲ میلیون شغل از بین رفته است. آماری که حاکی از بالا‌ترین میزان از بین رفتن شغل شاید در یک قرن اخیر باشد.

این در حالی است که در آخرین آمار مرکز آمار ایران در مجموع میزان شاغلان کشور ۲۱ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر گزارش شده و این نشان می‌دهد که به گفته وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در هشت سال گذشته به اندازه ۵۶ درصد از کل مشاغل موجود فعلی از بین رفته است.