روزگار نه چندان خوش طلای سفید

مدیرکل پنبه و دانه‌های روغنی گفت: با وجود اینکه پنبه در تناوب با گندم آفات زمین را از بین می‌برد، اما کشت پنبه به دلیل افزایش هزینه کارگری و پایین بودن نرخ تضمینی ۱۰ درصد کاهش یافته است.
مسعود وجدانی فرد مدیرکل پنبه، دانه‌های روغنی و گیاهان صنعتی وزارت جهاد کشاورزی در گفت‌‌وگوی تفصیلی با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس در مورد مشکلات تولید پنبه در کشور گفت: پنبه در مقایسه با تولید سایر محصولات کشاورزی مشقت و سختی بیشتری دارد و همچنین برخلاف سایر محصولات کشاورزی که کشت مضاعف (پائیزه و زمستانه) دارند، فاقد کشت مضاعف است.
وی افزود: تولید این محصول با توجه به سختی تولید، طولانی بودن زمان تولید و هزینه‌های بالا برای کشاورز به لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نیست، ضمن اینکه در اغلب کشورهای دنیا برای تولید این محصول یارانه پرداخت می‌شود، اما در کشور ما یارانه‌ای به تولید آن اختصاص نمی‌یابد.

برداشت پنبه در خراسان جنوبی شهر بشرویه

* کاهش 10 درصدی سطح زیر کشت پنبه
مدیرکل پنبه، دانه‌های روغنی و گیاهان صنعتی وزارت جهاد کشاورزی اظهار داشت: سطح کشت پنبه در سال جاری (1393) حدود 91 هزار هکتار است که نسبت به سال قبل 10 درصد کاهش داشته است.
وجدانی فرد به دلایل کاهش سطح زیر کشت پنبه اشاره کرد و افزود: عواملی از قبیل عدم رقابت‌پذیری با سایر محصولات، بالا بودن هزینه‌های تولید به ویژه هزینه برداشت، عدم وجود ارقام مناسب با توجه به شرایط فعلی (البته در سال‌های اخیر دو رقم زودرس وارد چرخه کشت شده است)  از دلایل کاهش سطح زیر کشت به شمار می‌روند.

برداشت پنبه طلای سفید، بشرویه خراسان جنوبی ایران

* تولید 180 هزار تن وش در سال 93
وی تصریح کرد: نرخ خرید تضمینی سال 93 برای پنبه 2200 تومان است که با توجه به هزینه‌های تولید این قیمت مناسب نیست و پیش‌بینی تولید سالجاری حدود 180 هزار تن وش و 60 - 55 هزار تن الیاف است.
مدیرکل پنبه، دانه‌های روغنی و گیاهان صنعتی وزارت جهاد در پاسخ به این سؤال که چه عاملی باعث شد که ایران از صادرکننده پنبه در سال 54 به بزرگترین وارد کننده پنبه تبدیل شود، گفت:  قبل از سال 1354 کشت مضاعف (دو مرحله بهره‌برداری از زمین در طول سال) مرسوم نبوده، و توجه و سیاستگذاری دولت نسبت به محصول پنبه وجود داشت.
وی افزود: همچنین وجود سازمان مستقل و دسترسی آسان به کارگر و قیمت مناسب نسبت به سایر محصولات از عواملی بود که ایران را به صادرکننده پنبه تبدیل کرده بود.
وجدانی‌فرد در ادامه در پاسخ به سؤالی دیگری مبنی بر اینکه پنبه به عنوان یک کشت اقتصادی در تناوب با گندم چه نقشی دارد و چرا برای کاهش آفات گندم از کشت پنبه استفاده نمی‌شود، گفت: پنبه به عنوان یک کشت اقتصادی و اشتغال‌زا چه در بخش زراعی و چه در بخش صنعت در تناوب با گندم نقش به سزایی دارد، به طوری که به افزایش عملکرد و پایداری تولید گندم کمک می‌کند.
وی افزود: با توجه به اینکه پنبه گیاهی وجینی است، در جهت مبارزه با علف‌های هرز مؤثر بوده و در کنترل آفات و بیماری‌ها تأثیرگذار است، در استان گلستان قبلا که کشت پنبه در سطح وسیعی بود، علیه آفات بیماری‌ها و علف‌های هرز مبارزه شیمیایی صورت نمی‌گرفت.
مدیرکل پنبه، دانه‌های روغنی و گیاهان صنعتی وزارت جهاد کشاورزی اظهار داشت: در حال حاضر در حدود 400 هزار هکتار از اراضی گندم کاری علیه آفات بیماری‌ها و علف‌های هرز مبارزه شیمیایی صورت می‌گیرد، ضمن اینکه هزینه تولید را افزایش می‌دهد، باعث آلودگی محیط زیست نیز می‌شود.
وجدانی فرد اظهار داشت: یکی از مشکلات عمده پنبه بالا بودن هزینه‌برداشت است که حدود 22 - 20 درصد هزینه تولید را به همراه دارد و از طرفی عدم دسترسی به کارگر برداشت از مشکلات آن است.
وی افزود: در سال‌های اخیر حدود سه دستگاه اعم از کششی و خود کششی به صورت الگویی وارد کشور شده که وش را برداشت می‌کنند و 12 دستگاه قوزه چین پنبه با اعتبارات یارانه توسط تعاونی‌ها و بخش‌های خصوصی وارد کشور شده است.

برداشت پنبه در خراسان جنوبی

* 150 میلیارد تومان صرف واردات پنبه به کشور شده است
مدیرکل پنبه، دانه‌های روغنی و گیاهان صنعتی وزارت جهاد کشاورزی در مورد میزان واردات پنبه به کشور اظهار داشت: به طور متوسط در چند سال اخیر سالی حدود 150 میلیارد تومان صرف واردات پنبه به کشور شده که 10 درصد آن رقمی معادل 15 میلیارد تومان است که می‌تواند کمک مناسبی به توسعه کشت پنبه داشته باشد.
وی افزود:‌ با توجه به وجود سابقه کشت در سطح حدود 380 هزار هکتار با فراهم نمودن الزامات مربوطه دسترسی به تولیدی که کشور را بی‌نیاز از واردات نماید دور از انتظار نیست و امکانپذیر است.

* 40 هزار تن پنبه وارد می‌کنیم
مدیرکل پنبه و دانه‌های روغنی اظهار داشت: امسال به حدود 40 هزار تن واردات پنبه نیاز داریم که اغلب نیاز وارداتی پنبه از کشور ازبکستان و مقداری هم از ترکمنستان تأمین می‌شود.
وجدانی فرد  در پاسخ به این سوال که چرا با توجه به اجحاف کارخانه‌داران در حق پنبه‌کاران، خرید پنبه از سوی کارخانه‌ها ساماندهی نمی‌شود، گفت: کارخانه‌ها با حدود 15 درصد ظرفیت کار می‌کنند و سطح زیر کشت و تولید پنبه کاهش یافته، بنابراین کارخانه‌ها با مشکل نقدینگی مواجه هستند.
وی افزود: دو طرف پنبه (تولید‌کنندگان و کارخانجات) بخش خصوصی هستند و معاملات پنبه بالای قیمت تضمینی و به نرخ توافقی انجام می‌شود.
وجدانی‌فرد اظهار داشت: چنانچه خرید پنبه در سطح قیمت‌های تضمینی انجام شود، اداره کل پنبه، دانه‌های روغنی و سازمان‌های جهاد کشاورزی استان‌ها قطعا ورود خواهند کرد و نمایندگان مربوطه در زمان‌های لازم می‌توانند در صورت لزوم دخالت نمایند.