مشکلات، کمر نساجی قزوین را خم کرده است

استان قزوین دستی در صنعت نساجی دارد. افزون‌بر ۷ هزار و ۳۱۲ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری برای ۲۴۶ واحد نساجی در استان قزوین انجام شده و برای حدود ۱۸ هزار و ۵۰۰ نفر اشتغال ایجاد کرده است.

البته نکته قابل توجه در این زمینه مشکلات به وجود آمده اقتصادی و صنعتی در چند سال گذشته است که موجب ضعف واحدهای صنعتی و ناتوانی از تولید با تمام ظرفیت شده است به‌طوری که تنها حدود ۱۰۰ واحد فعال با ظرفیت‌های ۳۰ تا ۸۰ درصد تولید می‌کنند و باقی آنها به حالت تعطیل درآمده‌اند. ماشین‌آلات فرسوده، واردات بی‌رویه، قاچاق کالا و مواردی از این دست از جمله مشکلاتی هستند که راه نفس صنعت نساجی قزوین را بند آورده و زمینه تعدیل نیرو یا تعطیلی بسیاری از واحدها را نیز فراهم کرده است. در این زمینه صمت گفت‌وگویی با نیما بصیری تهرانی، نایب رییس اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی قزوین ترتیب داده است که در ادامه می‌خوانید.
وضعیت فعلی صنعت نساجی استان قزوین را چگونه می‌بینید؟
درحال‌حاضر واحدهای نساجی استان با ظرفیت زیر ۵۰درصد تولید می‌کنند که علت عمده آن مشکلات پیش روی این صنعت است. درحال‌حاضر تمام تمرکز دولت روی صنعت پتروشیمی و فولاد است. این درحالی است که هر کشوری توانایی تولید در یک بخش از صنعت را دارد و فولاد به دلیل آب‌بر بودن صنعت ایران نیست. صنعتی که ایران را نجات می‌دهد صنعتی است که اشتغال ایجاد کند و آن صنعت نساجی است که سال‌های زیادی برای کشور اشتغالزا و درآمدزا بوده است.
دولت از تولید و تاثیر آن بر رشد صنعت می‌گوید اما توجهی به این صنعت اشتغالزا و رونق بخش نمی‌کند. این بی‌توجهی بزرگترین فاجعه‌ای است که نتایج آن ۱۰ سال دیگر نمایان می‌شود. منسوجات ایران از سال‌ها قبل برای بسیاری از کشورهای جهان شناخته شده بوده و منسوجات مورد نیاز خود را از ایران تامین می‌کرده‌اند. کارخانه چیت ری از جمله کارخانه‌هایی است که حجم بسیار زیادی از درآمد غیرنفتی استان را از طریق صادرات تامین می‌کرد. اگر سرمایه‌ای که برای صنعت فولاد هزینه می‌شود برای صنعت نساجی هزینه می‌شد امروز ایران در خاورمیانه حرف اول را می‌زد.
برخی می‌گویند از جمله مشکلات نساجی واردات بی‌رویه است، نظر شما در این رابطه چیست؟
علت واردات بی‌رویه پارچه و نخ پایین بودن تعرفه‌های واردات است. دراین زمینه تفاهمنامه جدیدی نیز میان کشور ایران و ترکیه منعقد شده که به موجب آن از تاریخ ۱۱ دی‌ماه امسال ۵۰ درصد تعرفه‌های وارداتی منسوجات کاهش پیدا می‌کند. یعنی تعرفه پارچه از ۷۸ درصد به ۳۲ درصد، تعرفه نخ پنبه از ۳۲درصد به ۱۶درصد، تعرفه نخ مصنوعی از ۲۴درصد به ۱۲درصد کاهش پیدا می‌کند. با این تفاهمنامه حجم صادرات نساجی ایران نسبت به حجم واردات منسوجات از کشور ترکیه پایین می‌آید. زمانی که تعرفه کاهش پیدا کند مسیر واردات محصولات نساجی ترکیه هموار می‌شود. در این شرایط دیگر صادراتی انجام نمی‌شود. زمانی که تولید یک کیلو نخ به دلیل هزینه‌های بالای تمام شده در داخل کشور از همان میزان نخ وارداتی بیشتر می‌شود، واحدها دیگر توانایی رقابت با کالاهای کشورهای دیگر را ندارند و به این شکل تولیدات داخلی از بین می‌رود. موانع صادرات هم مزید بر علت می‌شود.
در رابطه با این موانع صادراتی توضیح دهید.
به دلیل کیفیت بالای منسوجات ایرانی، کشورهای همسایه حاضربه پرداخت سقف مشخصی بالاتر از محصولات نساجی کشورهای دیگر برای محصولات ایران هستند اما به دلیل تصمیمات بدون برنامه مثل وضع عوارض سنگین برای کامیون‌های ترکیه، قیمت تمام شده بالا می‌رود و در واقع جلوی صادرات گرفته می‌شود. درحال‌حاضر دولت محصولات پتروشیمی را با ارز دولتی صادر می‌کند اما تولیدکننده داخلی باید این مواد را با ارز آزاد تهیه کند. این کار روی قیمت تمام شده محصول تاثیر می‌گذارد و از آنجا که سود صادرات پایین است نمی‌تواند در بازار رقابتی موفق شود.
آیا هدفمند کردن یارانه تاثیری بر این صنعت داشته است؟
به طور حتم از آنجایی که صنعت نساجی یک صنعت پرهزینه و پرانرژی محسوب می‌شود، نقدینگی واحدها را درگیر خود می‌کند. در این شرایط آزاد شدن قیمت‌ها بر هزینه‌های تمام شده اثر می‌گذارد. نمونه آن واحدی است که درسال ۹۰ با تمام ظرفیت تولید فعالیت می‌کرده و هزینه برق ماهانه آن ۱۵ میلیون تمام بوده است. درحال‌حاضر همین کارخانه با ۵۰ درصد ظرفیت خود تولید می‌کند و در عوض ۶۵ میلیون تومان هزینه برق مصرفی می‌دهد. یعنی ۵۰ درصد کاهش تولید و ۲۰۰ درصد افزایش هزینه.در هیچ جای دنیا ممکن نیست صنعتی با ۲۰۰درصد هزینه تولید بخواهد به فعالیت خود ادامه دهد.
قاچاق کالا یکی از مشکلات دیگر در مسیر نساجی قزوین است، نظر شما چیست؟
به جز واردات رسمی منسوجات به کشور، از کشورهای پاکستان، هند، ترکیه و چین وارداتی انجام می‌شود که از مبادی قانونی نیست. یعنی به شکل قاچاق از مرزها وارد می‌شود. نمونه بارز آن نخ‌های چینی است. به نظر می‌رسد اگر واردات قاچاق کنترل نشود تمام واحدهای مستقر دراستان که درحال‌حاضر با ۴۰ درصد ظرفیت تولید می‌کنند تعطیل خواهند شد اما اگر تولید انجام شود آنها می‌توانند دوباره احیا شوند و با ظرفیت کامل خود تولید داشته باشند. البته اگر مسائل و قوانین مربوط به تسهیلات تسهیل شود. در این رابطه نیاز است تا سازمان‌های مرتبط از جمله دارایی، تامین اجتماعی، ادارات برق، گاز و مخابرات همکاری‌های لازم را با واحدهای نساجی استان داشته باشند. همین امروز واحدی در شهر صنعتی کاسپین اطلاع داد که اداره گاز، گاز مورد نیاز آنها را تامین نمی‌کند. این واحد با واردات ماشین‌آلات با ارز آزاد قصد راه‌اندازی تولید را دارد و اداره گاز سوخت لازم برای راه‌اندازی را برای آنها تامین نمی‌کند.
بسیاری از واحدهای صنعتی استان با مشکل فرسودگی ماشین‌آلات مواجه هستند، علت چیست؟
چند سال قبل، تسهیلاتی به منظور نوسازی ماشین‌آلات به واحدهای نساجی استان داده شد که در زمینه نوسازی از آنها استفاده نشد، حالا این ماشین‌آلات نفس‌های آخر را می‌کشند. برای تهیه و تجهیز خط تولید به فناوری روز نیاز است و واحدها با این ماشین‌آلات فرسوده نمی‌توانند بازده تولیدی خوبی داشته باشند.