کارشناسان بر این باورند که صنایع کشور ظرفیت ایجاد اشتغال پایدار بهصورت گسترده را دارند و در صورت حمایت از تولید داخل میتوان امیدوار بود با برنامههای کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت نرخ بیکاری کاهش یابد و مشکل بیکاری در اقتصاد ایران برطرف شود.
علاوه بر ایجاد اشتغال، جلوگیری از خروج ارز و رشد اقتصادی دو ویژگی مهم دیگر حمایت از تولید داخل هستند و در صورت حمایت نهادهای مختلف کشور و مردم از تولید داخل قابلتحقق خواهند بود. اعمال تحریمهای اقتصادی در سالهای گذشته، ضرورت این موضوع را بیش از پیش نمایان کرد که باید بیش از گذشته به تولید داخل توجه شود؛ چراکه با توسعه صنایع داخلی میتوان بهراحتی بخش قابلتوجهی از نیازهای اساسی مردم به کالاهای مختلف را در داخل کشور برطرف کرد.
در این میان قانونهای مختلفی برای حمایت از تولید داخلی به تصویب رسید و رهبر معظم انقلاب نیز سیاستهای کلی اجرای اقتصاد مقاومتی را با هسته مرکزی حمایت از تولید داخلی ابلاغ فرمودند. شواهد نشان میدهد باوجود اینکه در چند سال گذشته تولید داخلی روند روبهرشدی داشته اما همچنان مطابق انتظار نیست و مردم نیز رغبت چندانی برای استفاده از کالاهای داخلی ندارند.
افزایش درآمد ملی
توجه به محصولات تولید داخل و خرید کالای ایرانی، موضوعی است که ذهن مسئولان کشور را به خود مشغول کرده و برنامهریزان و متولیان این امر برای رسیدن به این هدف راهکارهای متفاوتی ارائه دادهاند. در همین زمینه مهندس نعمتزاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت در حاشیه برگزاری جشنواره «ایران ساخت» گفته است: حمایت و خرید کالای تولید داخل به جذب نیروی انسانی، اشتغالزایی و افزایش تولید و درآمد ملی کمک میکند به همین دلیل باید این موضوع در جامعه فرهنگسازی و اطلاعرسانی شود.
تولیدکنندگان ما تمام سعی خود را برای ارتقای کیفیت تولیدات داخلی میکنند و انتظار داریم که مردم هم با خرید کالای خوب ایرانی از تولیدات داخلی حمایت کنند. همچنین تولیدکنندگان بتوانند محصولات خود را در بازارهای داخلی و بینالمللی عرضه کنند.
نعمتزاده درباره مسئولیت دولت برای حمایت از تولیدکنندگان افزوده است: مسئولان دولتی نیز باید تمام سعی خود را برای حمایت از تولیدات داخلی انجام دهند که جلوگیری از ورود کالای قاچاق از جمله این اقدامات هستند. فراهم کردن بسترهای فرهنگی از دیگر مسئولیتهای دولت است که مردم و جامعه نسبت به استفاده از تولیدات داخل آگاه شوند تا تولیدکنندگان موردتوجه قرار گرفته و بتوانند رشد داشته باشند. نقش رسانهها نیز در جهت اطلاعرسانی و ترویج فرهنگ استفاده از تولیدات ساخت داخل بسیار مهم است و باید این موضوع بهطورجدی پیگیری شود.
دولت، تولیدکنندگان را کمک کند
کارشناسان معتقدند دولت بهعنوان نهادی که اختیارات لازم برای تنظیم بازار را دارد، میتواند معادلات بازار را بهگونهای تنظیم کند که مصرف کالای داخلی در مقایسه با کالای خارجی منطقیتر و صرفه اقتصادی بهتری داشته باشد. دو کار اصلی که دولت باید انجام دهد، تنظیم تعرفهها با رویکرد حمایت از تولید داخل و مبارزه جدی با پدیده قاچاق است.
بهمن آرمان، کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه بسیاری از قوانین موجود در کشور، تولید داخلی را حمایت نمیکنند به صمت گفت: قوانین دستوپاگیری مانند قانون مالیاتها و قیمتهای بالای انرژی مانند برق و گاز طبیعی برای واحدهای تولیدی مشکلات زیادی را ایجاد کرده و این در حالی است که قیمت این انرژیها در همه کشورها برای بخشهای تولیدی یکسوم یا نصف قیمتهای بخش خانگی است.
وی با بیان اینکه باید تولیدکنندگان مورد حمایت قرار گیرند، افزود: در همه کشورهای جهان بانکهای تخصصی وجود دارند که با هزینه دولت، وامهای کمبهره به تولیدکنندگان پرداخت میکنند که متاسفانه اینگونه نهادها در ایران وجود ندارد. در کشورهای توسعهیافته اروپایی باوجوداینکه، اقتصاد مبتنی بر نیاز بازار است اما برای سرمایهگذاری در مناطقی که نرخ بیکاری بالاست صندوقی وجود دارد که وامهای کمبهره با دوره بازپرداخت طولانی به تولیدکنندگان پرداخت میکند.
نگاهها در کشور ما متفاوت است و نهتنها تولیدکنندگان را حمایت نمیکنند بلکه وامهای با نرخ حدود ۲۸درصد و دورههای بازپرداخت کوتاهمدت مشکلات زیادی برای تولیدکنندگان داخلی به وجود میآورد. دولت میتواند با ارائه یک پیشنویس به مجلس، از مزیتهای قانون مالیاتهای مستقیم در راستای افزایش سرمایهگذاریها و ایجاد اشتغال استفاده کند. همچنین وزارت نیرو که در ایجاد اشتغال سهم بسزایی دارد در صورت یافتن راهکارهای مناسب میتواند در کاهش نرخ بیکاری ایفای نقش کند. به عبارتی، قانون مالیاتهای مستقیم به نفع تولید باید اصلاح شود.
گسترش تبلیغ کالاهای داخلی
توجه و حمایت از تولید ملی از مهمترین و کلیدیترین مولفههایی است که سبب بهبود وضعیت اقتصادی کشور میشود چراکه با به گردش درآمدن چرخهای تولیدی کشور، بسیاری از مسائل و بحرانهای فعلی اقتصادی جامعه از بنبست خارج خواهد شد.
صیاد حاتمی تولیدکننده قطعات خودرو و موتورسیکلت با اشاره به اینکه باید فرهنگ استفاده از کالای ایرانی در کشور بهوسیله رسانههای جمعی ترویج شود، به صمت گفت: بحث خرید کالاهای تولید داخل از چند بعد قابل توجه است؛ تولید ملی باعث میشود شغل بیشتری ایجاد شود و این به معنای ارتقای امنیت شغلی و اقتصادی کشور و ایجاد اشتغال پایدار است.
رسانهها نیز باید فرهنگ باور ملی را در خرید کالای ایرانی تقویت کنند. اگر مردم به خرید کالاهای ایرانی یا کالاهایی که بخشی از آن در ایران تولید میشود، روی بیاورند و استفاده از کالای خارجی را کم کنند، بازار مناسب برای تولیدکننده ایرانی بهوجود میآید و زمینه رونق یافتن تولید داخلی فراهم خواهد شد.
بنابراین مصرف کالای ایرانی برای حمایت از تولید داخلی و سرمایهگذاری، اشتغالزایی و کاهش وابستگی به واردات باید موردتوجه جدی قرار گیرد. به گفته این تولیدکننده، امروز برخی از کالاهای ایرانی با نام و نشان خارجی به فروش میرسد و این نشاندهنده این است که فرهنگسازی مناسب برای استفاده از تولید داخلی شکل نگرفته است.
حمایت از تولیدکنندگان داخلی در جهت تبلیغات موثر برای معرفی محصولات یکی از مهمترین اقداماتی است که در راستای رونق تولید ملی اهمیت دارد چراکه اثبات شده تبلیغات در دنیای امروز خرج و هزینه کردن نیست بلکه سرمایهگذاری است. خرید هر کالای خارجی سبب نابودی فرصتهای شغلی میشود که افزایش کیفیت کالاهای تولید داخلی مهمترین عامل در ترغیب مردم به مصرف کالای داخلی است.
برای تحقق حمایت از تولید داخلی و اقبال جامعه به سمت تولیدات ملی، باید این باور که کالای خارجی بهطور حتم کیفیت بالاتری دارد در جامعه از بین برود و از بین رفتن این باورهای نادرست نیازمند اطلاعرسانی و آگاهسازی است.
حاتمی در ادامه افزود: بهعنوان تولیدکننده داخلی میگویم که اگر حمایتهای لازم از تولید داخلی شکل نگیرد ادامه حیات بسیاری از کارخانهها و کارگاههای تولیدی با خطر روبهرو خواهد شد. حمایت از تولید داخلی و گسترش و رونق تولید باعث به وجود آمدن شغلهای جدید میشود و مسئله اشتغال جوانان که یکی از مهمترین مشکلات اقتصادی و اجتماعی جامعه است تا حدی برطرف میشود.
آنچه در شرایط فعلی ضروری است باید از واردات کالاهای مصرفی غیرضروری جلوگیری شود تا تولید داخلی توان رقابت و رشد را داشته باشد. البته لازم است توان و دانش نیروهای متخصص و نخبه کشور برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی به کار گرفته شود تا کالاهای تولید داخل کیفیت لازم برای رقابت با کالاهای خارجی را داشته باشند؛ امروز بسیاری از قدرتهای اقتصادی جهان جایگاه امروز خود را با تکیه بر داشتهها و ظرفیتهای بومی خود بهدست آوردهاند.
حمایت و تقویت بنگاههای کوچک و متوسط در کشور ضرورتی انکارناپذیر است، همه بر این نکته تاکید دارند که قابلیت نیروی انسانی در کشور بسیار زیاد است و باید فرهنگ بکارگیری این افراد را در جامعه نهادینه و از آنها حمایت کرد. همچنین ترغیب مردم به خرید کالای ایرانی اهمیت زیادی را در این بین دارد و تا زمانی که زمینه فروش محصولات داخلی فراهم نشود، چرخه تولید کامل نمیشود به همین دلیل یکی از اقدامات اساسی نهادینه کردن فرهنگ خرید کالای ایرانی است.