مدیر عامل شرکت "فرح فرم ایرانیان" امیدوار است افراد غیر متخصص که میتوانند نظم حوزه لباس فرم را بهم بریزند، وارد این کار نشوند و تا حد امکان نیز جلوی قاچاق پوشاک گرفته شود.
هادی حسینپور مدیر عامل شرکت "فرح فرم ایرانیان" است و از سال 89 یک مجموعه مستقل و تخصصی برای تولید مانتو اداری راهاندازی کرده است.
او میگوید در حال حاضر بزرگترین مشکل، کمبود خیاط است. خیاطهای ایرانی دیگر حاضر نیستند مراحل کار را تا رسیدن به سطح خیاط حرفهای طی کنند و ترجیح میدهند برای کسب درآمد بیشتر به سراغ شغلهای دیگر بروند و اینگونه است که خیاطهای افغانی جای خالی خیاطهای ایرانی را پر کردهاند.
آقای حسینپور لطفاً بگویید تاکنون چه فعالیتهایی در حوزه مد و لباس داشتهاید؟
من حدود 18-19 سال پیش به همراه همکارانم کار تولید مانتوهای مجلسی، اسپورت و تینیجر را شروع کردیم و در کنار آن مانتوهای اداری را هم طبق درخواست ادارات تولید میکردیم. از سال 89 به فکر مجموعه ما رسید که یک شرکت جداگانه و تخصصی برای تولید مانتو اداری راهاندازی کنیم که در تاریخ 9 آذرماه سال 90 موفق به ثبت شرکت "فرح فرم ایرانیان" شدیم. شرکت ما که با نام تجاری پوشاک فرم فعالیت میکند، در اساسنامه به عنوان شرکت تولیدکننده لباس فرم اداری آقایان و بانوان ثبت شده ولی در حال حاضر فقط مشغول تولید لباس فرم بانوان اعم از مانتو شلوار با استیل دوخت کت، مقنعه ساده و مدلدار، کراوات زنانه و کفش طبی است.
طراحان شما تا چه اندازه در ارائه طرحها و فرمهای جدید به سفارشدهندگان آزادی عمل دارند؟
طراحی لباس فرم اداری کار بسیار سختی است چون دست طراحان برای ارائه ایدههای مختلف بسته است. طراح لباس فرم هر مدلی را نمیتواند طراحی کند. برای طراحی لباسهای مجلسی از فرمها و رنگهای مختلفی استفاده میشود ولی در مورد طراحی لباس فرم اداری چنین امکانی وجود ندارد. یک لباس فرم اداری برای بانوان باید ضمن سادگی، زیبایی و راحتی هم داشته باشد تا خانمها در طول کار از پوشش خود دلزده نشوند. سعی ما این است که لباسهای فرم طراحی شده برند "فرح فرم ایرانیان" دچار وضعیت لباس فرم اداری در کره شمالی نشود. در کره شمالی لباسهای فرم اداری حالت نظامی دارد و تنوع لباس فرم کارکنان مختلف بسیار کم است. اکثر کارکنان آن کشور از یک نوع لباس فرم استفاده میکنند ولی خوشبختانه خانمهای ایرانی ایدههای مختلفی دارند و همیشه از یک الگوی خاص پیروی نمیکنند. به همین خاطر طراحان لباسهای فرم اداری باید ضمن در نظر گرفتن سادگی لباس کارمندی، الگوهای و ایدههای مختلف خود را ارائه بدهند. گرچه طراحان لباسهای فرم تا حد زیادی دستشان بسته است و آزاد نیستند از هر نقش و رنگی استفاده کنند چون لازم است رسمیت لباسهای اداری حفظ شود. شرکت "فرح فرم ایرانیان" به دو شکل به تولید لباس فرم اداری میپردازد. نوع اول، تکفروشی مدلهای فرم اداری در فروشگاهها است که کارمندان ادارات به فروشگاهها مراجعه کرده و لباسهای ما را خریداری میکنند. نوع دوم هم عقد یک قرارداد با سفارش دهندگانی همچون شرکتها، مؤسسات، ادارهجات و شهرداریها است. در این حالت طراحان ما چند طرح را بر اساس الگوی سازمان، اداره یا شرکت مذکور طراحی میکنند و تحویل مدیر آنها میدهند تا در نهایت طرح پذیرفته شده، به تعداد تولید شود و به دست کارکنان آن اداره یا شرکت برسد. بنابراین ما طراحی نداریم که صبح تا شب در شرکتمان حضور داشته باشد و طراحی کند، بلکه در موارد لزوم از طراحها دعوت میکنیم که برای ما طراحی کنند و ما طرحشان را میخریم. متأسفانه طراحان حوزه مد و لباس در ایران مظلوم واقع شدهاند. گاهی اوقات پیش میآید که یک طراح 10-20 طرح مختلف خود را به یک تولیدکننده ارائه میدهد و تولیدکننده آن طرحها را نمیپذیرد اما مدتی بعد همان طرحها را با اندکی تغییر و تصرف استفاده میکند! این اتفاق باعث میشود ذوق هنری در آن طراح خشکیده شود. امیدوارم دیگر شاهد چنین مشکلاتی برای طراحان خوب کشورمان نباشیم.
عمده مشکلات حوزه کاریتان چیست و چه موضوعاتی کارتان را تحت شعاع قرار میدهد؟
واردات کالاهای قاچاق به طور غیر مستقیم به ما ضربه میزند. ما وقتی میبینیم واردات قاچاق باعث زیان همکارانمان میشود، واقعاً ناراحت میشویم. هر کسی دوست دارد در حوزه کاری خودش به میزان زحمتی که میکشد، بیشترین سود را ببرد، به خصوص ما که حوزه فعالیتمان تخصصی است. ما که در حوزه لباس فرم اداری کار میکنیم، دلمان میخواهد تولیدکنندگان لباسهای مجلسی، اسپورت، کودک و تینیجر هم سود ببرند چون در غیر این صورت، صنفمان روحیهاش را از دست میدهد. مشکل دیگر حوزه کاری ما هم ورود آدمهای غیر متخصص به این حوزه است. وقتی شخصی بدون داشتن تخصص به کار تولید پوشاک اداری مشغول شود، کار غیر تخصصی او باعث ناراحتی کارکنان میشود و کارکنان ناراحتی خودشان را به مدیران انتقال میدهند. مدیران هم وقتی این گلایهها را بشنوند، دیگر به دنبال همسانسازی لباس خانمها نمیروند. تلاش ما این است که بتوانیم کاری کنیم تا کارکنان هر ادارهای طبق الگوی آن اداره لباس بپوشند و آن لباس آنقدر شادابی داشته باشد که کارکنان اداره از پوشیدن آن در اجتماع هم احساس راحتی کنند. یعنی لباس را از خانه بپوشند و به محل کار بیایند و در مسیر برگشت هم همچنان آن لباس بر تنشان باشد. لباس فرم هر اداره باید مختص آن اداره باشد تا اگر کسی کارمند آن اداره را در خیابان دید، از لباسش متوجه شود که نیروی کدام اداره است. این یک نوع تبلیغ برای آن شرکت، اداره یا سازمان خواهد بود. امیدوارم آدمهای غیر متخصص که میتوانند نظم حوزه لباس فرم را بهم بریزند، وارد این کار نشوند و تا حد امکان هم جلوی قاچاق پوشاک گرفته شود تا همکاران ما با آرامش بیشتری به کارشان ادامه بدهند.
در سالهای گفته شده که قرار است وضعیت مالیات صنف تولیدکنندگان پوشاک اصلاح شود. تلاشهایی که تاکنون اتحادیه پوشاک و انجمن مد و لباس انجام دادهاند چقدر در میزان رضایت شما از وضعیت مالیات تاثیرگذار بوده است؟
تلاشهایی که اتحادیه پوشاک انجام میدهد برای اشخاص حقیقی است. اشخاص حقوقی مثل شرکت "فرح فرم ایرانیان"، دفاتر و اظهارنامه مالیاتی خود را تحویل امور مالیاتی میدهند و بعد راجع به تخفیفها و معافیتهای مالیاتی تصمیمگیری میشود که البته در اکثر مواقع هیچ تخفیف و معافیتی شامل اشخاص حقوقی نمیشود چون بخش عمده مخارج شرکتها به صورت واردات است و این مخارج به خواست خود شرکتها انجام میشود. فروشندگان برای خرید اکسسوری و لوازم جانبی به ما فاکتور رسمی خرید نمیدهند و چون این اتفاق نمیافتد، ما نمیتوانیم خرید اکسسوری را وارد دفاتر کنیم. گاهی اوقات هم ممکن است فاکتور به ما بدهند اما ارزش افزوده را باید خودمان پرداخت کنیم. یعنی 9 درصد به مبلغ خرید ما اضافه میشود. اینها مشکلاتی است که بخش زیادی از کار ما را تحت تأثیر خودش قرار میدهد.
وقتی یک شرکت یا اداره به شما پیشنهاد و سفارش کار میدهد، چه پروسهای طی میشود تا شما در نهایت با آن شرکت یا اداره قرارداد ببندید؟
برای این کار لازم است در مناقصه شرکت کنیم. تازهترین قراردادی که ما بستهایم، قرارداد تولید 4800 دست لباس فرم برای کارکنان شهرداری تهران است. وقتی یک ادارهای همچون شهرداری میخواهد برای کارکنان خانم آن اداره لباس فرم تهیه کند، به تولیدکنندههایی که میشناسد فراخوان میدهد و از آنها درخواست میکند که مدلهای طراحی شده خود را با نمونه پارچهها برای اداره رفاه شهرداری بفرستند. وقتی تولیدکنندگان طرحهای خود را میفرستند، یک گروه 5-6 نفره از کارکنان خانم به نمایندگی از بقیه کارکنان خانم شهرداری، لباسها را میپوشند و بررسی میکنند و در نهایت چند مدل خوب را انتخاب میکنند. شهرداری هم مدلهایی که مورد استقبال کارکناش قرار گرفته را همراه با قیمت پیشنهادی تولیدکنندهها به شرکت خدماتی کالای شهروند میدهد تا اداره بازرگانی آن شرکت مدلها و قیمتهای آنها را بررسی کند. خود شرکت خدماتی شهروند هم یک سری تولیدکننده میشناسد که آنها را هم به مناقصه دعوت میکند تا در نهایت تولیدکنندهای که کمترین قیمت را گفته بود، دعوت کنند و با آن تولیدکننده قرارداد ببندند. شرکت خدماتی کالای شهروند هم سعی میکند کمی مبلغ قرارداد را کاهش بدهد. یک درصدی هم اداره فروشگاه شهروند از شهرداری میگیرد. در قراردادی که با ما شهرداری امضاء کردیم، شهرداری پول 4800 دست لباس فرم تولید شده ما را زودتر از یک ماه پرداخت کرد و یک همکاری خیلی خوب میان ما و شهرداری تهران ایجاد شد.
چه مجموعههای دیگری مشابه مجموعه شما به شکل حرفهای و با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد در زمینه تولید لباس فرم فعالیت میکنند؟
شرکت "فرح فرم ایرانیان" بدون اغراق اولین مرکز تخصصی و ثبت شده پوشاک فرم بود که کارش را در سال 89 آغاز کرد. بعد از شرکت "فرح فرم ایرانیان"، یکی از دوستان که با خود ما کار میکرد، با یک سرمایهگذار شریک شد و با هم یک شرکت مشابه تأسیس کردند. بعد از مدتی شرکتهای مختلف دیگری هم در زمینه لباس فرم شروع به کار کردند و الآن تعداد شرکتهایی که به صورت تخصصی مشغول تولید لباس فرم هستند، به 6 شرکت میرسد. البته اگر بخواهیم شرکتهایی که در کنار تولیدات دیگر، تولید لباس فرم انجام بدهند را هم حساب کنیم، حدود 20-30 شرکت در کشور وجود دارند که مشغول تولید لباس فرم هستند.
پارچه و متریالی که برای تولید لباسهایتان استفاده میکنید، پارچهها و متریال ایرانی است یا خارجی؟
ما هم از پارچههای ایرانی و هم از پارچههای خارجی استفاده میکنیم. بعضی وقتها خود سفارشدهندگان میگویند که از چه پارچهای استفاده کنید و این بستگی به قیمتی که برای خرید لباس میپردازند دارد. گاهی اوقات هم ناچار به استفاده از پارچه خارجی هستیم چون ممکن است پارچه ایرانی در انبارمان وجود نداشته باشد. گرچه وارد کردن پارچه از خارج کشور هم زمان زیادی میبرد. ما اگر بخواهیم پارچه را از کره جنوبی و چین وارد کنیم، باید به ترتیب 100 و 110 روز منتظر بمانیم. اخیراً هم قیمت پارچه خارجی گرانتر شده و و هم زمان ورود پارچه به ایران بیشتر شده است. پارچه ایرانی هم یک سری مشکلات خودش را دارد. مثلاً ممکن است برخی پارچههای ایرانی رنگ بدهند و یا آسیب ببینند. این بستگی به کیفیت تولید پارچه دارد. پارچهای که برای لباس خانمها استفاده میشود باید حتماً درصدی کش هم داشته باشد. این کش باعث تسهیل حرکت دست خانمها میشود. در ایران همه نساجیها کار تولید پارچه کشدار انجام نمیدهند. به همین خاطر وضعیت کش در پارچههای خارجی بهتر است. اگر کیفیت پارچههای ایرانی بهتر باشد و نظر استفادهکننده را جلب کند، ما ترجیح میدهیم از پارچه ایرانی استفاده کنیم ولی اگر قرار باشد یک پارچه ایرانی باعث ناراحتی استفادهکننده شود، بهتر است از پارچه خارجی استفاده کنیم چون همیشه هدف جلب رضایت مشتری است.
در جشنواره مد و لباس فجر بخشی برای طراحی لباس فرم وجود ندارد و این بخش زیر مجموعه بخش لباس اجتماعی قرار میگیرد. چقدر لزوم وجود یک بخش جداگانه برای بررسی لباسهای فرم در معتبرترین جشنواره حوزه پوشاک را احساس میکنید؟
من سال گذشته در جشنواره مد و لباس فجر حضور داشتم و از من تجلیل هم شد. وجود جشنواره مد و لباس فجر بسیار ضروری است و خوشبختانه این جشنواره دارد روند بهتری را در پیش میگیرد. من پیشنهاد کردهام که بخش لباسهای فرم را هم اضافه کنند چون واقعاً وجود همچین بخشی ضروری است. مقایسه و داوری کردن دو لباس مجلسی و فرم کار درستی نیست چون همه میدانند که لباس مجلسی چقدر جنبه زیباییشناسی و جای تنوع دارد. یک لباس فرم را باید با یک لباس فرم مقایسه کرد و نمیتوان یک لباس فرم را در کنار یک لباس مجلسی گذاشت و خلاقیتهای به کار گرفته شده در این دو را داوری کرد. ما مظلوم واقع شدهایم و میخواهیم که جشنواره مد و لباس فجر بخش لباس فرم را هم اضافه کند. لباس اجتماعی زیر مجموعههای مختلفی دارد که اینها با هم قابل سنجش نیستند. لباسهای مجلسی، اسپورت، فرم و... میتوانند به طور جداگانه داوری شوند و تنها در این صورت است که نبوغ طراحان لباس فرم میتواند به چشم بیاید.
و صحبت پایانی؟
در حال حاضر بزرگترین مشکل ما مشکل کمبود خیاط است. در گذشته برخی از کارآموزهای خیاطی با حقوق خیلی کم به خیاطیها میآمدند و پادویی و دستیاری میکردند. آنها بعد از 2-3 سال راستهدوز میشدند و در آخر به عنوان یک استاد در این حرفه به کار خودشان ادامه میدادند. فکر میکنم خیاطهای ایرانی دیگر حاضر نیستند این مراحل را طی کنند و ترجیح میدهند برای کسب درآمد بیشتر به سراغ شغلهای دیگر بروند. برای ایرانیها گزینههای شغلی مختلفی وجود دارد، به همین دلیل خروجی خیاطها از ورودیشان بیشتر است. برای مهاجرین اهل کشور افغانستان شغلهای کمتری وجود دارد و آنها در ایران یا کارگر ساختمانی میشوند و یا خیاط. آنها در حرفه خیاطی نسبت به کار در ساختمانها از موقعیت اجتماعی بهتری برخوردار میشوند، در نتیجه سعی میکنند در این کار بمانند و پیشرفت بیشتری کنند. خیاطهای زیادی از کشور افغانستان وارد این حوزه شدهاند که کار خودشان را دوست دارند و با دلخوشی بیشتری کار میکنند. ما مجبور هستیم برای خیاطی از مهاجرین اهل افغانستان که کارت تابعیت دارند استفاده کنیم چون خیاطهای افغانستانی مثل خیاطهای قدیم ایرانی وارد این حرفه میشوند و از پادویی و دستیاری به سطح حرفهای میرسند.