قاچاق پارچه چادر مشکی مانعی بر سر راه تولیدات داخلی

بسیاری از زنان و دختران ایرانی از چادر به‌عنوان پوشش خود استفاده می‌کنند، اما آن‌ها باید به انتظار پهلوگیری کشتی‌های کره‌ای و ژاپنی باشند تا این کشورها پارچه چادر آن‌ها را به کشور وارد کنند.

  ایران رتبه نخست مصرف چادر مشکی در دنیا را دارد و باوجود ارزبری بالا متأسفانه هیچ‌گاه مسئولان این عزم و اراده را نداشته‌اند که تقاضای بازار را از طریق کارخانجات داخلی تأمین کنند و به همین دلیل، ایران همواره واردکننده پارچه چادر مشکی بوده است.

در سال‌های نه‌چندان دور کشورهایی نظیر سوئیس، ژاپن و کره که به ‌جرأت می‌توان ادعا کرد که به هیچ‌وجه مصرف‌کننده این محصول نیستند عمده تأمین‌کنندگان بازار داخلی کشورمان بودند، اما اکنون تولیدات سایر کشورها نظیر تایلند، اندونزی و ویتنام نیز اضافه و بعضاً‌ جایگزین شده‌اند و ما همچنان اندر خم نحوه تولید، چگونگی سرمایه‌گذاری، تهیه لایحه، طرح، بررسی مکان و محل احداث کارخانه تولید چادر مشکی هستیم.

البته نقش و تأثیر مافیای واردات بر ورشکستگی و عدم موفقیت کارخانجات تولید‌کننده پارچه چادر مشکی در ایران محسوس و قابل لمس است. افرادی که از واردات و قاچاق کالا در کشور نفع می‌برند، نه تنها از تولید داخلی حمایت نمی‌کنند بلکه جلوی پای کارخانجات داخلی سنگ‌اندازی کرده و خط‌های تولید را به ورطه تعطیلی کشانده و کارگران آن‌ها را بیکار می‌کنند.

سال‌ها این پرسش مطرح است که چرا ایران به‌عنوان یکی از قدرتمندترین کشورهای اسلامی درحالی‌که صنعت نساجی قابلی دارد، باید واردکننده چادر مشکی باشد؟ آن هم کالایی که یکی از اصلی‌ترین نمادهای ملی و مذهبی کشور را تشکیل می‌دهد. در همین راستا گفت‌وگویی را با مظفر چلمقانی دبیر انجمن صنفی کارفرمایان نساجی استان اصفهان کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

 به اعتقاد شما آیا صنعت نساجی ایران با واردات بی‌رویه و قاچاق منسوجات در آستانه ورشکستگی است؟

چلمقانی: معتقدم نساجی کشور و استان اصفهان ورشکسته نیست، اما آن را ورشکسته کرده‌اند، کارخانه‌های نامی که با قدمت کهن اکنون حتی اسمی از آن‌ها باقی نمانده از بین رفته‌اند، اما بانک‌های کذایی با پولی که از مردم می‌گیرند توسعه یافته‌اند.

 دلایل واردات بی‌رویه منسوجات به کشور را چه می‌دانید؟

چلمقانی: با ظرفیت بالای صنعت نساجی در کشور به جای صادرات، بیشتر واردکننده مصنوعات قاچاق به کشور هستیم، با سودده بودن صنعت نساجی به دلیل بی‌توجهی در ارائه مواد اولیه به کارخانه‌ها امروز واردات مصنوعات نساجی با قوت بیشتری در کشور انجام می‌شود. واردات را من و شما که انجام نمی‌دهیم، زمانی که آقایان واردکننده محصولات نساجی هستند مدیر کارخانه‌ها چه اقدامی می‌تواند انجام دهند؟!

کارخانه‌ای را در نظر بگیرد که در این شرایط اقتصادی باید مالیات بر ارزش افزوده، حقوق کارگر، مالیات و بیمه پرداخت کند و به قول یکی از مسئولان 54 نوع عوارض از صنعت کسب می‌کنند، اما آقایانی که با واردات بی‌رویه منسوجات نه بیمه، نه عوارض و نه مالیات بر ارزش افزوده می‌دهند بلکه با سودهای هنگفت بیکاری کارگران را هم با چنین اقداماتی رقم می‌زنند.

 مصنوعات نساجی از کدام کشورها واردات ایران می‌شود؟

چلمقانی: کشورهای ترکیه، چین و هندوستان رقبای نساجی ایران هستند، در حال حاضر پول نفت‌ کشورمان که به هند رفته‌ و چین هم پول‌های ما را نمی‌دهد و به جای آن اجناس بی‌کیفیت خود را به ایران ارسال می‌کند. چنانچه این پول‌هایی که ما از دولت هند و چین طلبکار بودیم را می‌بخشیدند و کالاهای بی‌کیفیت خود را در ازای آن به کشورمان ارسال نمی‌کردند اکنون وضعیت واحدهای تولیدی و نساجی ما به اینجا نمی‌رسید.

برای نمونه، به گفته  مدیریکی از تشکل‌های نساجی در سال جاری 20 میلیون متر پارچه کفن از هند وارد کشور کرده‌اند، یعنی پارچه ایران برای کفن هم مناسب نیست که این آقایان به چنین اقداماتی دست زده‌اند.

اکنون می‌گویند منچستر انگلستان مهد نساجی دنیا است اما در دوران اوایل انقلاب ما پارچه به انگلیس صادر می‌کردیم، اکنون آنچه پدر صنعت و نساجی را نابود کرده واردات بی‌رویه و اقدامات بانک‌ها است، چنانچه این مسائل رفع شود قول می‌دهم معضلات و مکافات از سر نساجی ایران برداشته می‌شود و بیکاری در استان اصفهان به صفر خواهد رسید، برای نمونه در حال حاضر بیکاری شهرستان‌های علویجه و دهق اصفهان به دلیل وجود نساجی فراوان صفر است.

 اشتغال‌زایی در صنعت نساجی تا چه میزانی می‌تواند در کاهش درصد بیکاری جوانان کشور و استان اصفهان تأثیرگذار باشد؟

چلمقانی: براساس آمار صنعت راهبردی وزارت صنایع، با 5 درصد سرمایه‌گذاری در صنعت نساجی می‌توان 13 درصد اشتغال‌زایی کرد، در زمانی که دلار یک‌هزار تومان باشد براساس حسابی سرانگشتی برای ایجاد یک شغل در صنعت فلزی، نفت، پتروشیمی و ساختمان 200 تا 300 میلیون تومان باید سرمایه‌گذاری شود، اما برای شغلی در نساجی فقط نیاز به 30 میلیون تومان است یعنی با 300 میلیون تومان فقط یک شغل در صنعت نفت ایجاد می‌کنیم و 10 شغل در صنعت نساجی.

نساجی صنعتی اشتغال‌پذیر است که کشور را از بیکاری نجات می‌دهد، مسئولان و دولت با حمایت از کارخانه‌های نساجی می‌توانند جوانان بیکار در کف خیابان‌ها که به دنبال کاری نشسته و قدم می‌زند را با گماردن به کار و پرداخت بیمه و حقوق هدفمند و آبرومند کنند، چنانچه دولت با عدم واردات بی‌رویه کالاها و قاچاق مصنوعات نساجی مقابله می‌کرد و جوانان را به زور هم که شده به کارخانه‌ها فرا می‌خواند دیگر جوان بیکاری در کشور نداشتیم.

برخی از مسئولان کیفیت پایین منسوجات، نبود برند و گرایش مردم به اجناس خارجی را دلیل واردات بی‌رویه و قاچاق کالاها مطرح کرده‌اند، به اعتقاد شما این دیدگاه‌ها می‌تواند صورت مسئله را پاک کند؟

چلمقانی: متأسفانه این موضوع ریشه فرهنگی دارد، چراکه در حال حاضر برخی از تولیدکنندگان داخل، با مارک خارجی اجناس خود را به فروش می‌رسانند درحالی‌که همین اجناس با مارک داخلی در کشور خریدار ندارد.

مبحث برند یک طرف قضیه است و واقعیت ماجرا موضوع دیگری را نشان می‌دهد، متأسفانه شرایط به‌گونه‌ای شده که جنس ایرانی تولید اصفهان را با برند خارجی در مغازه‌ها می‌فروشیم.

باید مردم اجناس ایرانی را با نام ایران بشناسند و مطبوعات و صداوسیما باید در این زمینه فرهنگ‌سازی کنند.

مقرر شده بود، تولید پارچه چادری به‌عنوان پارچه ملی ایرانی در کشور صورت بگیرد تا از واردات قاچاق منسوجات جلوگیری شود، روند این امر مهم به کجا انجامید؟

چلمقانی: زمان زیادی از این رخداد گذشته است و تاکنون هیچ‌گونه بسترسازی و حمایت از تولیدکنندگان برای تولید این نوع پارچه صورت نگرفته، همچنان این کشورهای خارجی هستند که از تولید پارچه چادری سود خوبی حاصل می‌کنند.

اصفهان از دیرباز قطب صنعت نساجی ایران بوده و تولید انواع پارچه در این استان انجام می‌گیرد، اما تولید پارچه چادرمشکی که سالیانه به میزان زیادی به کشور وارد می‌شود و با قیمتی بسیار نازل‌تر از پارچه داخلی به دست مصرف‌کننده می‌رسد، برای تولیدکنندگان مقرون به صرفه نیست و مصرف‌کنندگان هم اقبالی به آن ندارند.

نخستین گام پیش از تولید پارچه مشکی در داخل کشور، جلوگیری از قاچاق این نوع پارچه و واردات آن به داخل کشور است و سپس یاری دولت به تولیدکنندگان در راستای تولید پارچه چادر مشکی و کاهش هزینه‌های تولید است.

 آیا احداث کارخانه‌های تولید پارچه چادری در کشور به سرانجام رسید؟

چلمقانی: کارخانه‌هایی در کشور برای تولید پارچه چادری احداث شدند، اما هرگز نتوانستند به تولید خود ادامه دهند، افزایش هزینه‌های منابع انرژی، ثابت نبودن نرخ ارز، مالیات بر ارزش افزوده و اعطای وام‌های پربهره و دیگر موانع سبب شدند تا فعالان صنعت نساجی در سال‌های اخیر نتوانند به فعالیت خود به خوبی ادامه دهند و بسیاری از کارخانجات معتبر در این زمینه به مرحله ورشکستگی رسیدند.

کارخانه چادر مشکی حجاب شهرکرد در اوایل انقلاب افتتاح شد و همچنین در شهرضا چادرهای مشکلی با کیفیت مطلوب تولید می‌شود و در خمین و گلپایگان هم کارخانه چادر در طرح احداث قرار گرفت، اما مافیای منسوجات با واردات بی‌رویه اجازه نداند کارخانه‌ها به خوبی فعالیت کنند.

 سود واردات ‌پارچه‌های چادر مشکی در جیب چه کسانی و کدام کشورها می‌رود؟

چلمقانی: کشورهای خارجی از تولید پارچه چادری سود خوبی حاصل می‌کنند، سود واردات پارچه چادر مشکی، مانع از تولید آن در کشور شده است. امروز در صنعت نساجی بیشتر واردکننده هستیم، با سودده بودن صنعت نساجی به دلیل بی‌توجهی در ارائه مواد اولیه به کارخانه‌ها امروز واردات مصنوعات نساجی با قوت بیشتری در کشور انجام می‌شود. همچنان این کشورهای خارجی هستند که از تولید پارچه چادری سود خوبی حاصل می‌کنند.

 نقش مسئولان و دولتمردان در حمایت از واحدهای تولیدی و کارخانه‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

چلمقانی: دولتمردان باید متوجه باشد که با عدم واردات پارچه چادر مشکی به کشور و تولید آن در داخل چه میزان شکوفایی اقتصادی حاصل می‌شود و چه تعداد از جوانان به اشتغال گماشته می‌شوند.

حمایت دولت از صنعت نساجی داخلی بسیاری ضروری است، رونق کارخانه‌های نساجی که محصولاتشان به راحتی می‌تواند مهم‌ترین کالاهای صادراتی غیرنفتی کشور باشد، باید بیش از پیش مدنظر مسئولان و دولتمردان قرار بگیرد، چراکه با کمی توجه به این صنعت می‌توان آن را از لبه پرتگاه نابودی به قله رشد و ترقی کشاند و از خروج ارز از کشور نیز جلوگیری کرد.