روی‌آوری بـازار به پوشاک ایرانی

ارتقای تولیدات داخلی و گران شدن نرخ ارز از نگاه کارشناسان، بیشترین دلیل روی‌آوری مصرف‌کننده به خرید پوشاک ایرانی عنوان شده است.

این امر رونق تولید را در کارخانه‌های پوشاک و منسوجات به همراه داشته است. از طرفی، مسئولان بر این باورند که نوسازی واحدهای نساجی در سال گذشته و ایجاد واحدهای جدید در بخش ریسندگی الیاف طبیعی و مصنوعی باعث رونق تولید در این بخش از صنعت شده است. آمارهای صادراتی نیز رونق صادرات محصولات صنعت نساجی و پوشاک از جمله نخ و فرش ماشینی را نشان می‌دهد به طوری که سال گذشته صادرات در صنایع نساجی نسبت به سال ۹۵ رشد ۲۰ درصدی داشته است.
هرچند عده‌ای بر این باورند که این روی‌آوری به سمت مصرف پوشاک تولید داخلی به دلیل نوسان نرخ ارز و گران شدن پوشاک خارجی است اما کارشناسان معتقدند قاچاق پوشاک همواره بوده و با نوسان‌های نرخ ارز ارتباط ندارد اما از آغاز امسال و حتی از روزهای پایان سال گذشته اقبال مصرف‌کننده به پوشاک تولید داخل به دلیل تنوع بیشتر و کیفیت بهتر شده پوشاک داخلی روندی رو به افزایش داشته است.
کارشناسان بر این باورند که حجم کالای قاچاق در بخش پوشاک در ماه‌های گذشته کاهش داشته اما این کاهش به معنای این نیست که از تقاضا کاسته شده، شاید نشان‌دهنده این باشد که اقبال مصرف‌کننده به خرید پوشاک ایرانی افزایش یافته است.

ارتقای کیفیت، راز جذب بازار
علیرضا حائری، عضو هیات‌مدیره جامعه متخصصین نساجی ایران در گفت‌وگو با «گسترش صنعت» اظهار کرد: مصرف‌کنندگان، از خرید کالای داخلی به‌ویژه در بخش صنعت نساجی استقبال بسیاری می‌کنند. این روند که از سال گذشته آغاز شده، اکنون در حال رشد است.
وی ادامه داد: از طرفی، تولیدکنندگان در صنعت نساجی برای کاهش هزینه‌های تولید و نرخ تمام‌شده کالا تلاش کرده و در حال حرکت به سمت ارتقای کیفیت هستند و در صورت ادامه این روند تمایل مصرف‌کننده به سمت استفاده از منسوجات داخلی نیز بیشتر خواهد شد.
این کارشناس صنعت نساجی معتقد است که اقبال مصرف‌کننده به سمت منسوجات داخلی سبب می‌شود تا ارز کمتری برای خرید و واردات محصولات مشابه داخلی از کشور خارج شود اما باید برای برندسازی و اعتمادسازی کیفیت محصولات داخلی از سوی تولیدکنندگان بیشتر کار شود.

اعتمادسازی در صنعت نساجی
حائری با بیان اینکه نبود اعتماد به تولیدات داخلی باعث شده تا بسیاری از مصرف‌کنندگان داخلی به سمت خرید محصولات خارجی سوق یابند، تصریح کرد: تولیدکنندگان داخلی باید به منظور اعتمادسازی بیشتر فعالیت کنند. این اقدام باید در ارتقای تولیدات داخلی بازر باشد.
این کارشناس صنعت نساجی با رد اثرپذیری از شدت گرفتن تحریم‌ها در روی‌آوری مصرف‌کنندگان به منسوجات داخلی افزود: خروج امریکا از برجام در بخش پوشاک اثر چندانی نداشته است در بخش پوشاک واردات ربطی به تحریم ندارد زیرا راه قاچاق در صنعت نساجی همواره باز است به طوری که ۹۰ درصد پوشاک خارجی مصرفی داخل کشور از طریق قاچاق وارد می‌شود که درباره خروج امریکا از برجام نیست و بعد از این هم پوشاک خارجی قاچاق خواهد شد.
حائری گفت: مسیر قاچاق پوشاک همواره اصلی‌ترین تهدید در صنعت نساجی بوده است. ممکن است در دوره‌ای نرخ آن گران‌تر شود اما خروج امریکا از برجام و شدت تحریم‌ها در کاهش یا افزایش قاچاق پوشاک اثری ندارد.
وی ادامه داد: هرچند احتمال دارد گران‌تر شدن پوشاک قاچاق خارجی، مصرف‌کننده را به سمت استفاده از تولیدات داخلی سوق دهد اما در اینجا رسالت تولیدکننده پوشاک داخلی ارتقای کیفیت و اعتمادسازی است. در صورتی که این امر انجام نشود فرصت طلایی و تاریخی در رونق تولید پوشاک و افزایش فروش آن و سهم‌خواهی پوشاک ایرانی از بازار داخلی از دست خواهد رفت.

 نشانه‌هایی از رونق در نساجی
نوسازی واحدهای نساجی و ایجاد واحدهای جدید در بخش ریسندگی الیاف طبیعی و مصنوعی در سال گذشته به گفته مسئولان، باعث رونق صادرات محصولات این صنعت از جمله نخ و فرش ماشینی شده است تا جایی که گلناز نصراللهی، مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور نساجی و پوشاک در گفت‌وگو با «گسترش صنعت» اظهار کرد: آمار صادرات یک ماه امسال صنعت نساجی رشد را نشان می‌دهد به گونه‌ای که حدود ۶۰ میلیون دلار در یک ماه آغاز امسال محصولات نساجی صادر شده که این رقم در مدت مشابه سال ۹۶ حدود ۴۰ میلیون دلار بوده است، ضمن آنکه در سال ۹۶ نیز صادرات در صنایع نساجی نسبت به سال ۹۵ رشد ۲۰ درصدی داشته است. این روند نشان از رونق گرفتن صنعت نساجی دارد.
نصراللهی ادامه داد: امسال بخش تامین مواد اولیه صنایع نساجی در اولویت وزارت صنعت، معدن و تجارت است. گمان می‌کنم امسال روند اقبال به مصرف تولیدات داخلی در صنعت نساجی رو به رشد باشد با توجه به توانمندی‌هایی که در صنعت نساجی وجود دارد می‌توان نقاط ضعف را به نقاط قوت تبدیل کرد.
به گفته نصراللهی، تمایل به مصرف تولیدات داخلی از سال‌های گذشته رو به رشد بوده که گویای بهبود کیفیت از سوی تولیدکنندگان داخلی است اما صنعت نساجی همیشه در معرض واردات رسمی، غیررسمی یا کالای همراه مسافر بوده است. این موارد باعث شده تا تولیدکنندگان بیشتر به کیفیت تولیدات خود توجه کنند این امر نشان می‌دهد که روند اقبال به مصرف منسوجات داخلی ادامه‌دار باشد.

چالش‌های تامین مواد اولیه
مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور نساجی و پوشاک در بیان اثرپذیری صنعت نساجی از خروج امریکا از برجام و تغییرات و نوسان‌های نرخ ارز اظهار کرد: در این شرایط بیشترین تغییری که ایجاد شد مربوط به واردات مواد اولیه است که بخش عمده‌ای از آن و مواد حد واسط صنعت نساجی در اولویت‌های تامین ارز ۴۲۰۰ تومانی وزارت صنعت، معدن و تجارت است که واردات مشابه داخلی آن ممنوع شده است. امیدواریم مشکلی در تامین ارز و واردات در صنعت نساجی نباشد.
نصراللهی به گلایه‌های موردی اشاره و بیان کرد: مواردی بوده که از سوی تولیدکنندگان اعلام شده اما این ممنوعیت‌ها به دلیل آنکه تصمیم جدیدی است به هماهنگی و پیگیری نیاز دارد. اکنون در وزارت صنعت، معدن و تجارت کمیته‌ای در این زمینه تشکیل شده که بررسی مورد به مورد انجام می‌دهد و اگر مشکلی باشد در ارتباط با بانک مرکزی رفع خواهد شد.
وی در بیان دیگر مشکلات در صنعت نساجی اظهار کرد: عرضه مواد پتروشیمی در بورس کاهش یافته و برای تولیدکنندگان مشکل‌ساز شده است اما در یک ماه گذشته ۳ جلسه در وزارت صنعت، معدن و تجارت تشکیل و هماهنگی‌های لازم برای اینکه عرضه مواد اولیه به بورس افزایش یابد و مشکلات در این باره رفع شود، انجام شده است زیرا تولیدکنندگان در تامین «پلی‌پروپیلن»، «چیپس پلی‌استر»، برخی مواد کمکی و «گرانول پ‌پ» مشکل داشته‌اند اما در جلسه‌ای با انجمن کارفرمایی برای عرضه ۸ هزار و ‌۳۰۰ تن از این مواد در بورس کالا هماهنگ شد تا عرضه این مواد مانند گذشته در جریان باشد.
نصراللهی با اشاره به اینکه اگر برخی مصرف‌کنندگان غیرواقعی به خرید از بورس کالا اقدام کرده باشند اکنون دیگر توانایی خرید ندارند و پیگیری‌ها برای خرید تولیدکنندگان واقعی از بورس کالا ادامه دارد، گفت: تلاش می‌کنیم تا خواسته فعالان صنعت نساجی برای ارائه مشوق‌های صادراتی که برای آنها در نظر گرفته نشده است برقرار شود و وزارتخانه به دنبال آن است تا منابع مالی مورد نیاز در این باره تامین شود.

 سخن آخر
واردات غیررسمی و قاچاق مشکل اصلی در صنعت نساجی و مربوط به بخش پوشاک است البته در یک یا دو سال گذشته رکود در بخش تولید پوشاک وجود داشته اما معنای رکود در بخش‌های مختلف صنعت نساجی متفاوت است. به عنوان مثال، ریسندگی در سال ۹۶ وضعیت مناسب‌تری نسبت به سال ۹۵ داشته است اما همچنان کالاهای نهایی در صنعت نساجی مشکل بازار دارند. به هر حال بازار در دست کسانی قرار می‌گیرد که حقوق ورودی محصولات نهایی نساجی را نپرداخته‌اند.