تاریخچه نساجی در ایران

تولید پارچه تا پایان‌سال‌۱۳۵۳‌سالانه ۵۳۲میلیون متر و روزانه یک میلیون و ۷۳۳ هزار متر پارچه نخی و الیاف مصنوعی بود.

همچنین در این ‌سال ‌به طور میانگین روزانه ۱۱۶ و‌ سالانه ۴۲۳۴۰تن نخ پنبه تولید شد چون برای تامین تقاضای بازار داخلی که با توجه به پیشرفت‌های عمیق و گسترده در تمام جهان افزایش یافته بود.
 از این رو، «گسترش صنعت» تصمیم دارد تحولات رخ داده در سال‌های گذشته و پیامدهای آن بر بخش‌های تولیدی و صنعتی را به تفکیک هر رده صنعتی بررسی کند. نتیجه این بررسی‌ها چهارشنبه هر هفته در روزنامه «گسترش صنعت» منتشر خواهد شد.
بدون تردید نخستین کارخانه در صنایع نساجی در ایران کارخانه چیت‌سازی تهران است. بنای این کارخانه که یک واحد مستقل دولتی بود در‌سال‌۱۳۱۷ هجری خورشیدی آغاز شد و در‌سال‌۱۳۲۷ به پایان رسید.‌ سال‌۱۳۲۹ این کارخانه با ۵۰ ماشین بافندگی بهره‌برداری آزمایشی خود را آغاز کرد و تولید روزانه آن به ۳هزار متر رسید.‌ سال‌۱۳۳۶ و با به‌کار گرفتن تجهیزات جدید ازسوی یک هیات کارشناس خارجی بهره‌برداری کامل آغاز شد و تا‌ سال‌۱۳۴۶ تولید روزانه به ۹۰ تا ۱۰۰هزار متر افزایش یافت. ‌سال‌۴۶ اداره کارخانه به متخصصان ایرانی محول شد و از آن زمان تا ‌سال‌۱۳۵۵ تولید روزانه کارخانه به ۱۲۰هزار متر رسید. در این ‌سال ‌در کارخانه چیت‌سازی ۲هزار کارگر در ۳نوبت کار می‌کردند. حد متوسط سن کارگران بین ۳۷ تا ۴۰‌سال‌و حد متوسط حقوق و مزایای روزانه آنها ۶۵۰ریال بود. بزرگ‌ترین کارخانه نساجی بخش دولتی چیت‌سازی تهران با ۲هزار کارگر و بزرگ‌ترین کارخانه بخش خصوصی نیز در اصفهان با ۶هزار کارگر فعالیت می‌کرد.
تولید پارچه تا پایان‌سال‌۱۳۵۳‌سالانه ۵۳۲میلیون متر و روزانه یک میلیون و ۷۳۳ هزار متر پارچه نخی و الیاف مصنوعی بود.
همچنین در این ‌سال ‌روزانه ۱۱۶ و‌ سالانه ۴۲۳۴۰تن نخ پنبه تولید شد چون برای تامین تقاضای بازار داخلی که با توجه به پیشرفت‌های عمیق و گسترده در تمام جهان افزایش یافته بود. با این حال، در این‌سال‌۴/۸میلیون کیلو معادل ۲۴ تا ۳۲میلیون متر پارچه نخی نیز به کشور وارد شد. تا پایان ۶ماه نخست ‌سال‌۱۳۵۴ تعداد کارخانه‌های نساجی پنبه از ۵۸ به ۶۲ کارخانه و تعداد ماشین‌های بافندگی نیز به ۲۲هزار و ۳۷۰عدد افزایش است. این سیر صعودی در زمینه تولید نیز محسوس است. چنانکه تا پایان ۶ماه نخست ‌سال‌۱۳۵۴ یک میلیون و ۸۳۳ هزار و در مجموع ۶ با ۲۷۵میلیون متر پارچه نخی و الیاف مصنوعی تولید شده است. براساس آمار دیگری به‌طور کلی در ‌سال‌۱۳۵۵ در سراسر کشور ۶۲واحد بزرگ نخی، ۱۶واحد پشمی، ۸۰۰واحد کشباف پودی، ۱۰۰ واحد کشباف تاری و بیش از ۱۰۰ واحد جوراب‌بافی فعالیت می‌کند. جمع سرمایه‌گذاری دولتی در این رشته بیش از ۲هزار میلیون تومان و تولید‌سالانه فرآورده‌های نساجی در کشور افزون بر ۵هزار میلیون تومان است که پس از شرکت ملی نفت ایران بزرگ‌ترین واحد صنعتی در کشور به‌شمار می‌آمد و از نظر نیروی انسانی شاغل در این صنعت نخستین صنعت ایران بود. نخستین کارخانه تهیه الیاف مصنوعی ایران، در‌سال‌۱۳۴۰ با ظرفیت‌سالانه ۶هزار تن آغاز به کار کرد. در ‌سال‌۱۳۵۱ تعداد کارگران نساجی در واحدهای بزرگ نساجی ۱۳۴۲نفر بود که در‌سال‌۱۳۵۲ این تعداد به ۱۱۳هزار و ۸۳۳نفر افزایش یافت و در‌سال‌۱۳۵۵ بیش از ۲۳۰هزار کارگر در صنعت نفت مشغول به کار بودند.