محسن رنانی، استاد و تحلیلگر مسائل اقتصادی کشور در نشست هیأتمدیره انجمن نساجي به بیان شرایط فعلی فضای سرمایهگذاری در کشور و تحولات آتی آن پرداخته و عدم كارآفريني را يكي از معضلات جدي صنايع نساجي برشمرد.
وی دلایل تعمیق رکود در اقتصاد ایران را عواملی فراتر از مشکلات مربوط به افزایش معوقات بانکی و حجم درآمدهای ارزی دانست و اظهار داشت چنانچه این شاخصها را در اقتصاد ایران طی 30 سال گذشته بررسی میکنیم درمییابیم که علیرغم افزایش قدرت خرید عمومی در جامعه و افزایش درآمدهای نفتی طی 8 سال گذشته متوسط رشد اقتصادی ایران صفر بوده و لذا دلایل رکود در اقتصاد را باید در موارد دیگری دانست.
وی همچنین اعلام کرد: عدهی زیادی مشکل اقتصاد ایران را نامساعد بودن محیط کسبوکار و مشکلات بنگاههای اقتصادی با بانک، دارایی، ثبت، گمرک و غیره میدانند اما به اعتقاد من بهبود فضای کسب و کار، که بسیار کُند و زمانبر است، رشد بلندمدت را اصلاح کرده و راهحل نجات اقتصاد کشور از شرایط فعلی نمیباشد.
رنانی اعلام کرد: مشکل فعلی اقتصاد کشور، ناشی از شرایط فضای روانی کسب و کار یا همان فضای سرمایهگذاری است که در جلب اعتماد سرمایهگذاران موفق عمل نکرده و من معتقدم تا زمانی که این فضای ذهنی اصلاح نشود، بهبود فضای کسبوکار بیاثر خواهد بود.
وی عوامل مؤثر بر فضای سرمایهگذاری را بسته شدن فضای سیاسی کشور، تنش آمیز شدن مناسبات با خارج، بی ثباتی فضای داخلی، موهوم شدن فضای عمومی کشور، کاهش امید به آینده ومسائلی از این قبیل برشمرد و اظهار داشت که چنین مواردی فضای ذهنی سرمایهگذار را شکل داده و بر تصمیم او بر سرمایهگذاری تأثیرگذار خواهد بود.
به اعتقاد وی، دولت برای انجام اصلاحات در اقتصاد کشور و خروج از رکود فعلی میباید فضای سرمایهگذاری را اصلاح کند.
رنانی فضای سرمایهگذاری را دارای سه سطح اطمینان، ریسک و عدم اطمینان برشمرد و توضیح داد: فضای اطمینان به شرایطی اطلاق میشود که اطلاعات ما از آن کافی است و بدون هیچگونه ریسکی میتوان فعالیت کرد که در اقتصاد کلان به لحاظ عملی وجود ندارد. فضای ریسک مربوط به شرایطی است که سرمایهگذار و فعال اقتصادی خطر را میشناسد و احتمال وقوع آن را میداند و آن را در محاسبات خود لحاظ میکند و فضای عدم اطمینان به فضایی اطلاق می شود که نه خطر را میشناسیم و نه احتمال وقوع آن را میدانیم که در این حالت فعالان اقتصادی هیچ حرکتی نخواهند کرد.
وی اظهار داشت که در حال حاضر فضای سرمایهگذاری در کشور وارد فضای عدم اطمینان شده است که توقف فعالیتهای تولیدی یکی از نتایج این شرایط است.
وی خاطرنشان کرد که اقتصاد ایران در اواخر سال 91 کنترلپذیری و پیشبینی پذیری کمی از خود بروز می داد اما در پی انتخابات ریاست جمهوری، انتظارات تورمی مردم کاهش یافت و دولت و نظام میباید از این فرصت استفاده کرده و به اصلاح فضای سرمایهگذاری در کشور بپردازند.
* اهمیت کارآفرینی در صنعت نساجی
اين اقتصاددان برجسته و نوانديش در پایان به اهمیت ایجاد مزیت رقابتی در بنگاهها پرداخت. به اعتقاد وي، عصر مزیت نسبی در جهان به پایان رسیده و صنایعی میتوانند دوام خود را تضمین کنند که دارای مزیت رقابتی باشند و ایجاد مزیت رقابتی بر عهدهی کارآفرین است. بدین معناکه کارآفرین خلاقیت خود را با مواد اولیه مورد نیاز در هم آمیخته و به نوآوری در بنگاه خود بپردازد.
وی در خصوص تعریف کارآفرین توضیحاتی را ارائه کرده و تصریح کرد که کارآفرینی با اشتغالزایی بسیار متفاوت بوده و کارآفرین به آن دسته از مدیرانی گفته میشود که علاوه بر داشتن دانش و تجربه و تمایل به کنترل محیط بنگاه خود، دارای ریسکپذیری بالایی بوده و اقدام به نوآوری در فعالیت میکنند. وی خاطرنشان ساخت که کارآفرینان به افق روشن در فضای سرمایهگذاری نیاز دارند و فقط در فضای ریسکی فعالیت میکنند و نه در فضای عدم اطمینان.
وی در ادامه علت افول برخی از رشتههای صنایع نساجی کشور را فقدان کارآفرینی مستمر برشمرد و توضیح داد: اقتصاد ایران طی 30 سال گذشته به سمت فضای عدم اطمینان حرکت کرده است. همچنین کارآفرینان صنایع نساجی به کهولت رسیده و طبیعتاً قدرت ریسکپذیری آنها کاهش یافته و جایگزینان مناسب نیز ظهور ننموده است. این دو عامل موجب شده که سطح کارآفرینی در صنایع نساجی کشور به مرور تحلیل رفته و راه را بر خلاقیت در این صنعت سد کنند.
رنانی در پایان تصریح کرد که صنایع نساجی کشور برای ابقا در بازار جهانی نیاز به کارآفرینی مداوم دارد.