پیمان سپاری ارزی، دشمن توسعه صادرات در کشورهای همسایه

بخش عمده‌ای از صادرات صنایع غذایی و محصولات کشاورزی ایران به کشورهای همسایه ازجمله عراق و افغانستان انجام می‌شود که شاید کمتر تحت تأثیر تحریم‌های آمریکا قرار بگیرد. با توجه به این امکان فکر می‌کنید چقدر امکان توسعه بازار محصولات ایران در کشورها وجود دارد؟

با توجه به قوانین جدیدی که بانک مرکزی برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات وضع کرده تقریباً می‌توان گفت که امکان توسعه بازار وجود ندارد و صادرات پیشین هم تهدید می‌شود. 50 درصد از صادرات مواد غذایی ایران به کشورهای عراق، امارات متحده عربی و افغانستان انجام می‌شود اما الزام به بازگشت ارز شرایط را پیچیده کرده است. با توجه به شرایط این بازارها و تبادل با پول ملی، رفع تعهد برای صادرکنندگان معضل بزرگی است و پیامد آن لطمه دیدن صادرات است. معضل دیگر تغییر ارزش پایه صادراتی کالاهاست که تعهد ارزشی بیش از واقع برای شرکت‌ها ایجاد کرده است. با توجه به این مسئله امکان توسعه صادرات برای شرکت‌ها مهیا نیست چراکه اگر شرکتی صادرات بیشتری انجام دهد، درواقع تعهد بیشتری برای خودش ایجاد کرده است.

در اتاق بازرگانی و اتحادیه‌ها برای تغییر شرایط مذاکراتی با بانک مرکزی انجام‌شده است؟

جلسه‌ای در اتاق ایران برگزار شده است. از طریق وزارت صنعت هم پیگیری کردیم و قرار است با وزیر صنعت و رئیس بانک مرکزی جلسه‌ای در آینده تشکیل شود.

چقدر فرصت صادرات بیشتر به کشورهایی که از تحریم خرید نفت از ایران معاف شدند برای شرکت‌های ایرانی وجود دارد و در بازار روسیه چه آینده‌ای داریم؟

ما دو بار بازار روسیه را آزمایش کردیم. یک‌بار زمان جنگ اوکراین و بار دوم تنش‌های سیاسی با ترکیه. باوجوداینکه ارزش بازار مواد غذایی روسیه 27 میلیارد است، ما در هیچ‌یک از تلاش‌هایمان موفق نبودیم. کالایی که در ایران تولید می‌شود قابلیت صادرات به روسیه را ندارد. باید از مدت‌ها پیش برای تولید کالای مناسب این بازار برنامه‌ریزی می‌کردیم اما در شش سال گذشته دولت مقدمات لازم را فراهم نکرده است. در صادرات محصولات کشاورزی و غذایی به هند در برهه‌ای خوب عمل کردیم برای مثال صادرات سیب‌درختی ایران به هند به 11 میلیون دلار رسید  که به نسبت عدد خوبی است اما اکنون ازدست‌رفته است. فکر می‌کنم در شرایط کنونی به تقویت تعاملات سیاسی برای حفظ بازارهای صادراتی نیاز داریم و البته در رابطه با هند نمی‌توان امیدوار بود هرچند به میزان قابل‌توجهی محصول هندی به‌ویژه برنج از این کشور وارد می‌کنیم.

در شرایط کنونی فکر می‌کنید بیشتر تحریم‌ها محدودکننده صادرات است یا تصمیمات دولت کار را سخت‌تر کرده؟

تحریم شرایط را برای فعالیت شرکت‌های ایرانی سخت کرده است اما تصمیمات دولت از تحریم سخت‌تر است.