درخواست حذف امضاهای طلایی و کاهش مداخله‌ها در برگزاری نمایشگاه‌ها

نمایندگان بخش خصوصی در دیدار با هومن رازدار، مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی از چالش خود در برگزاری نمایشگاه مانند امضاهای طلایی، کیفیت پایین خدمات، هزینه‌های زیاد غرفه‌داری و عدم  مشارکت جدی بخش خصوصی در تصمیم‌گیری‌ها گفتند. مدیرعامل شرکت نمایشگاه ها نیز با تاکید بر عدم جابه‌جایی نمایشگاه بین‌المللی، از ایجاد کارگروهی مشترک با اتاق تهران برای بررسی چالش‌ها و رفع آنها گفت.

نمایندگان بخش خصوصی در تشکل‌های اقتصادی با مدیرعامل شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی در اتاق بازرگانی تهران دیدار و گفت‌وگو کردند. فعالان بخش خصوصی در این گردهمایی از کاستی‌ها و ضعف‌های صنعت نمایشگاهی ایران سخن گفتند و خواستار مشارکت بیشتر تشکل‌های بخش خصوصی در برگزاری نمایشگاه‌ها و توسعه زیرساخت‌ها در این حوزه شدند.

در ابتدای این نشست، رئیس کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق تهران، طی سخنانی به اهمیت نمایشگاه‌ها در تسهیل مراودات تجاری کشورها اشاره کرد و گفت: نمایشگاه ‌بین‌المللی تهران جزو نمایشگاه‌های مهم و خوشنام به شمار آمده و نام و برند آن در سطح ‌بین‌الملل نیز مطرح است.

محمد لاهوتی با اشاره به اینکه صنعت نمایشگاهی ایران در برخی سال‌ها با فراز و نشیب‌هایی مواجه بوده است، ادامه داد: پس از اجرایی شدن برجام، در اتاق بازرگاتی تهران کمیته‌ای برای تسهیل سرمایه‌گذاری در کشور ایجاد شد که یکی از موضوعات مورد پیگیری این کمیته، همکاری در جهت تسهیل برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی و تجاری بود؛ چنانکه استفاده بهینه از ظرفیت نمایشگاه‌ها، شاخص‌گذاری در اثربخشی برگزاری نمایشگاه‌ها، استفاده از درآمد شرکت نمایشگاه‌ها در توسعه زیرساخت‌های این بخش، استفاده از ظرفیت تشکل‌ها برای برگزاری نمایشگاه‌ها، رفع انحصار و ایجاد بانک اطلاعاتی و همچنین کاهش هزینه‌های مترتب بر برگزاری نمایشگاه‌ها بخشی از اهداف تعیین شده در این کمیته بود.

لاهوتی افزود: پیشنهادی که در آن مقطع مطرح شد، ایجاد کمیته‌ای راهبردی متشکل از نمایندگان کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق تهران، کنفدراسیون صادرات، شرکت سهامی نمایشگاه‌ها و سازمان توسعه تجارت برای بهبود وضعیت برگزاری نمایشگاه‌ها بود و همچنین مقرر شد که برای پیشبرد این هدف، تفاهم‌نامه‌ای نیز به امضا برسد، اما این تفاهم‌نامه به در آن مقطع به امضا نرسید. پس از آن، به دلیل بروز برخی مشکلات از جمله پیدایش ویروس کرونا،‌ برگزاری نمایشگاه‌ها نیز به حاشیه رفت.

او سپس با اشاره به ابراز تمایل مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌های ‌بین‌المللی برای حضور در اتاق تهران و گفت‌وگو با فعالان اقتصادی، ابراز امیدواری کرد که با تغییرات مدیریتی در سازمان توسعه تجارت و شرکت نمایشگاه‌ها، کیفیت تعامل حوزه نمایشگاهی با بخش خصوصی ارتقا پیدا کند.

ضرورت مشارکت انجمن‌ها در برگزاری نمایشگاه‌ها

فرزانه علیرضایی، دبیر انجمن ملی صنایع پلیمر ایران، نیز با بیان اینکه بخش خصوصی فعال در این صنعت، نسبت به نحوه و زمان برگزاری نمایشگاه بین‌المللی ایران‌پلاست گلایه دارد، گفت: تشکل‌های عضو انجمن ملی صنایع پلیمر، بر این باورند که بخش خصوصی این صنعت باید برگزارکننده نمایشگاه ایران‌پلاست باشد و از توانمندی آنها برای برپایی این نمایشگاه استفاده شود.

وی سپس به صادرات یک میلیارد و 31 میلیون دلاری صنایع پلیمر ایران طی سال گذشته اشاره کرد و با بیان اینکه طی این سال، ارزش صادرات غیرمستقیم صنایع تبدیلی این بخش به یک میلیارد و 680 میلیون دلار رسید، یادآور شد که در 9 ماهه امسال نیز صنایع تبدیلی پلیمر، ارزآورترین صنعت کشور بوده است.

 در ادامه، علیرضا میربلوک، دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران که به نمایندگی از انجمن صنعت ورزش سخن می‌گفت، به این نکته اشاره کرد که صدور مجوز برگزاری نمایشگاه‌های حوزه صنعت ورزش بدون هماهنگی با انجمن صنعت ورزش صورت می‌گیرد. او خواستار آن شد که صدور مجوز برگزاری نمایشگاه‌ها با هماهنگی این انجمن انجام‌ گیرد یا تولیت برگزاری به انجمن مذکور واگذار شده یا معرفی مجری نمایشگاه توسط انجمن صنعت ورزش صورت گیرد.

هم‌چنین امین صدرنژاد، دبیر اتحادیه صنایع بازیافت، با اشاره به کارگروه نظارت و برگزاری نمایشگاه‌ها، اعضای این کارگروه را نمایندگان دولت عنوان کرد در حالی که از بخش خصوصی عضوی در این کارگروه حضور ندارد. وی با بیان اینکه از نظر فعالان اقتصادی، ترکیب این کارگروه نیاز به اصلاح و بازنگری دارد، تصریح کرد که برخی از نمایشگاه‌های داخلی باید به صورت ترکیبی برگزار شود که نمایشگاه بازیافت از آن جمله است و خواستار توجه مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌ها به این ضرورت شد.

پیش‌بینی مشوق برای برگزاری نمایشگاه و اعزام هیئت تجاری

 آرزو فراهانی، مدیر روابط بین‌الملل انجمن گردشگری سلامت استان تهران هم از عدم پیش‌بینی تسهیلات لازم برای برگزاری رویدادهای گردشگری سلامت و نیز عدم تخصیص تسهیلات جهت حضور فعالان ‌بین‌المللی این حوزه در ایران سخن گفت و این درخواست را مطرح کرد که مشوق‌های لازم برای برگزاری رویدادهای مرتبط و همچنین برای اعزام و پذیرش هیئت‌های تجاری ارائه شود.

عبدالحمید قدیمی، دبیر انجمن صنعت ریخته‌گری نیز به برگزاری نمایشگاه متافو اشاره کرد و بر هم‌فکری شرکت سهامی نمایشگاه‌ها با انجمن‌ها برای برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی تاکید کرد.

هم‌چنین سیدمحمد عمرانی، عضو هیات مدیره انجمن آموزشگاه‌های فرهنگی-هنری، که در این جلسه حضور یافته‌بود با انتقاد از «عدم حمایت نظام‌مند از صادرات آثار و تولیدات و خدمات فرهنگی-هنری» راهکارهایی را برای حمایت هدفمند از این صنعت پیشنهاد کرد. چنانکه، تدوین سند بازاریابی، تبلیغ و گسترش بازارهای جهانی کالاهای هنری ایران توسط انجمن تشکل‌های فرهنگی و هنری اتاق بازرگانی تهران و سازمان توسعه تجارت، تسهیل صدور مجوز نمایشگاه‌های ‌بین‌المللی هنری در خارج از کشور، حذف تشریفات زاید تجاری برای صادرات آثار هنری و همکاری در خصوص احیای موافقت‌نامه‌های دولتی ‌بین‌المللی دو جانبه در حوزه اقتصاد هنر که توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده و ظرفیت‌سازی برای موضوع صادرات با استفاده از این توافق‌نامه‌ها بخشی از پیشنهادات او بود.

ضرورت الگوبرداری از کشورهای پیشرو در صنعت نمایشگاهی

علی نقیب، رئیس کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران نیز در سخنانی، به اهمیت و جایگاه نمایشگاه‌ها در اقتصاد امروز جهان اشاره کرد و با یادآوری گزارش اتحادیه جهانی نمایشگاه‌ها مبنی بر برگزاری سالانه 32 هزار نمایشگاه در جهان و مشارکت 4.5 میلیون شرکت و بازدید 300 میلیون نفری از آنها، گفت: متاسفانه در ایران، به صنعت نمایشگاهی به عنوان محلی برای کسب درآمد نگریسته می‌شود در حالی که نمایشگاه، مکانی برای تسهیل معرفی و توانمندی تولیدات و خدمات است.

وی با بیان اینکه تاسیسات نمایشگاهی در محل برپایی نمایشگاه‌ها در تهران، فرسوده و عمدتاً از رده خارج است، اضافه کرد که کارکنان و افراد حاضر در محل برگزاری نمایشگاه‌ها باید آموزش‌های لازم برای ارائه خدمات در این بخش را ببینند. این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران سپس، الگوبرداری از نحوه مدیریت و برگزاری نمایشگاه‌ها در دیگر کشورها و برپایی با کیفیت نمایشگاه‌های تخصصی در ایران را ضروری دانست.

ضرورت ایجاد بانک اطلاعاتی از بازدید کنندگان

در ادامه این جلسه، رئیس کمیسیون حمایت قضایی و مبارزه با فساد اتاق تهران نیز با اشاره به اینکه در در دولت قبلی، گفت‌وگوی بخش خصوصی با شرکت‌ نمایشگاه‌ها به نتیجه مطلوب نرسیده است، خواستار ادامه گفت‌وگوها شد. حسن فروزان‌فرد در بخش دیگری از سخنانش به مساله عدم امکان شناسایی بازدیدکنندگان از نمایشگاه‌ها اشاره کرد و گفت: بخش خصوصی از اینکه بداند چه کسانی و چه جامعه‌ای از نمایشگاه‌ها بازدید ‌می‌کنند، ناتوان است و این کاستی، امکان بازاریابی دقیق را از فعالان اقتصادی سلب می‌کند. در حالی که استفاده از ابزارهای IOT این امکان را فراهم می‌آورد.

درخواست برای حذف امضاهای طلایی در صدور مجوزهای نمایشگاهی

حسن احمدیان، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران و رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان اداری نیز، به مشکلات مربوط به صدور مجوزها و انتخاب مجریان نمایشگاهی اشاره کرد و اصلاح و بازبینی در دستورالعمل‌های این بخش را ضروری عنوان کرد. وی با بیان اینکه مجریان نمایشگاهی نسبت به تعهداتی که در ازای برگزاری نمایشگاه‌ها دارند، ممیزی نمی‌شوند، افزود: اولویت برگزاری نمایشگاه‌های باید با تشکل‌های توانمند مرتبط با آن صنعت باشد.

احمدیان با اشاره به اینکه در کمیته انتخاب مجری نمایشگاه‌ها، کرسی نماینده اتاق بازرگانی حذف شده است، افزود: برای پذیرش هیات‌های تجاری خارجی برای مشارکت در نمایشگاه‌های داخلی، اعمال حمایت‌های مالی ضروری است و از طرفی مدت اعتبار مجوزهای برگزاری نمایشگاه‌های داخلی باید حداقل به سه سال افزایش یابد. ضمن این که لازم است امضاهای طلایی در فرآیند صدور مجوزهای نمایشگاهی حذف شود.

هرویک یاریجانیان، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران، به بروز برخی مشکلات در برگزاری نمایشگاه ایران‌پلاست اشاره کرد. او ساعت نامناسب برگزاری این نمایشگاه،‌ نبود زیرساخت‌ها لازم به رغم هزینه بالای اجاره غرفه‌ها و نبود ثبات در زمان برگزاری نمایشگاه‌ها به ویژه نمایشگاه‌های تخصصی را به عنوان نقاط ضعف مدیریت این حوزه برشمرد و خواستار رفع این نواقص شد.

محمدرضا نجفی‌منش، رئیس کمیسیون «بهبود محیط کسب‌و کار و رفع موانع تولید» اتاق تهران، هم با اشاره به ضرورت واگذاری برگزاری نمایشگاه‌ها به تشکل‌ها گفت که لازم است برای توسعه صنعت نمایشگاهی در کشور از ظرفیت همکاری‌های ‌بین‌المللی نیز استفاده شود. او همچنین نسبت به تدوین برنامه ثابت سالانه برای برگزاری نمایشگا‌ه‌ها و افزایش دسترسی به محل نمایشگاه‌های بین‌المللی از طریق مترو نیز تاکید کرد.

انتقاد از نبود بانک اطلاعاتی و مدل برگزاری‌ نمایشگاه‌ها

در ادامه روح‌الله ‌هادوی‌نیا، عضو هیات مدیره جامعه صنعت کفش ایران، مدل برگزاری نمایشگاه‌ها در ایران را ضعیف دانست و یادآور شد که متناسب با استانداردهای بین‌المللی و حتی آنچه که در کشورهای همجوار مرسوم است، نیست. وی تاکید کرد که آنچه که به عنوان نمایشگاه‌های اختصاصی در ایران برگزار می‌شود، با ماهیت این نمایشگاه‌ها متناقض است و عملا موجب هدر رفت سرمایه و زمان شرکت‌های مشارکت‌کننده می‌شود.

فیروزه جلالی، نماینده اتاق اصناف، با بیان اینکه نمایشگاه‌ها به عنوان محل عرضه توانمندی‌ها شناخته می‌شوند، گفت: نمایشگاه‌ها در ایران به محل فروش کالاها و خدمات تبدیل شده‌اند و این مساله واحدهای صنفی را متضرر می‌کند. لازم است شورای سیاستگذاری نمایشگاه‌ها با حضور اتاق‌های سه‌گانه شکل گیرد و هم‌چنین امکانات زیرساختی نمایشگاهی در شهر آفتاب توسعه یابد.

علیرضا ملک‌پوری، از کارآفرینان صنعت چرم نیز در این جلسه، از تصویب دستورالعملی در وزارت صمت خبر داد که به گفته وی، با اجرای آن صنعت نمایشگاهی ایران مورد تهدید جدی قرار خواهد گرفت. وی افزود: این دستورالعمل که در وزارت صمت تدوین و به تصویب رسیده است، بر ساماندهی واردات و عرضه پوشاک، کیف و کفش خارجی و نحوه فعالیت نمایندگان آن و ثبت شرکت‌های خارجی در کشور تاکید دارد و با اجرای آن، صنعت نمایشگاهی ایران مورد مخاطره جدی قرار خواهد گرفت.

درخواست ایجاد گمرک اختصاصی برای غرفه‌داران

در ادامه این جلسه، رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا و جواهر تهران از نبود هماهنگی میان شرکت‌ نمایشگاه‌های بین‌المللی، گمرک و سازمان امور مالیاتی گلایه کرد و گفت: سازمان امور مالیاتی بابت هزینه اجاره غرفه در نمایشگاه‌های بین‌المللی مالیات بر ارزش افزوده دریافت ‌می‌کند.

اسفندیار سیفی، همچنین با اشاره به مشکلاتی که تولیدکنندگان برای بازگرداندن کالاهای خود از نمایشگاه‌های ‌بین‌المللی دارند، خواستار تعیین گمرک اختصاصی برای بازگشت کالاهای غرفه‌داران در نمایشگاه‌های بین‌المللی شد.

فرشید فرزانگان، مسئول نمایشگاه ایران در اکسپو دبی نیز در سخنانی، نبود بانک اطلاعاتی از مشارکت‌کنندگان در نمایشگاه‌های داخلی، انتقاد کرد و با یادآوری اینکه برگزاری رویدادهای جانبی در حین برپایی نمایشگاه‌های داخلی، مورد بی‌توجهی قرار گرفته در حالی که این بخش از گردش مالی بسیار بالایی برخوردار است، گفت: متاسفانه شرکت‌های خارجی تمایل چندانی برای مشارکت در رویدادهای نمایشگاهی ایران ندارند و شرکت‌های داخلی نیز به دلیل مسائل مالی و حمایت‌های ضعیف دولتی، از حضور در نمایشگاه‌های خارجی چندان استقبال نمی‌کنند از این رو، شرکت‌ سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی و سازمان توسعه تجارت باید برای رفع این معضل چاره‌اندیشی کنند.

رشید عزیزپور، دبیرکل کانون انجمن‌های صنفی صنایع ‌غذایی، نیز به ظرفیت تشکل‌های این بخش اشاره کرد و از مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌های ‌بین‌المللی خواست تا از توانمندی‌های این انجمن و تشکل‌های وابسته به آن در برگزاری نمایشگاه اگروفود استفاده شود.

 بابک عابدین، نایب‌رئیس کمیسیون بهبود محیط کسب وکار و رفع موانع تولید اتاق تهران، به نبود حمایت‌های مالی لازم از فعالان اقتصادی برای حضور در نمایشگاه‌های ‌بین‌المللی اشاره کرد و گفت: انتظار این است که دولت، حمایت‌های معنوی خود را از فعالان اقتصادی دریغ نکند و دست‌کم امکانات جمهوری اسلامی در خارج از مرزها به کمک بازاریابی بین‌المللی فعالان اقتصادی بیاید.

محل نمایشگاه بین‌المللی جابه‌جا نمی‌شود

پس از بیان نظرات و دیدگاه‌های نمایندگان تشکل‌ها و فعالان اقتصادی، رئیس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی در سخنانی، ابتدا به این نکته اشاره کرد که تصمیم و عزمی برای جابه‌جایی محل فعلی برگزاری نمایشگاه‌ها در تهران وجود ندارد و طی رایزنی‌ها با فرماندهی نیروی انتظامی تهران، کارگروهی برای رفع مشکلات مربوط به ترافیک ایجاد شده در ایام برگزاری نمایشگاه‌ها در سایت ولنجک، ایجاد شده است.

هومن رازدار افزود: رویکرد سازمان توسعه تجارت و شرکت سهامی نمایشگاه‌ها بر این است که مدیریت نمایشگاه‌های B2C از این شرکت منفک شود و در این رابطه، تصمیماتی اتخاذ خواهد شد.

وی با تاکید بر اینکه شرکت سهامی نمایشگاه‌ها و سازمان توسعه تجارت ایران، در کارگروه صدور مجوزهای نمایشگاهی حق رای ندارند، افزود: بر اساس قوانین، مجوز برپایی نمایشگاه‌ها، برای نهادهای دولتی صادر نمی‌شود، با این حال برای برگزاری برخی نمایشگاه‌ها، از جمله ایران‌پلاست، در جلسات کارگروه صدور مجوزها، شاهد اختلاف‌نظرهایی از سوی اصناف و نمایندگان بخش خصوصی در این کارگروه هستیم.

رازدار سپس با تایید اینکه شرکت سهامی نمایشگاه‌ها فاقد بانک اطلاعاتی مرتبط با مشارکت‌کنندگان در نمایشگاه‌ها است که باید این مشکل برطرف شود، افزود: در این رابطه، شورای تحول در شرکت سهامی نمایشگاه‌ها ایجاد شده که وظیفه آن، ساماندهی و آنالیز اطلاعات و مدیریت این بخش است.

وی همچنین یادآور شد که شرکت سهامی نمایشگاه‌ها در تلاش است تا طی مذاکره و رایزنی با گمرک ایران، راهکارهایی برای جابه‌جایی کالاهای شرکت‌های مشارکت‌کننده در نمایشگاه‌های خارجی از مبدا نمایشگاه ‌بین‌المللی ایران به این نمایشگاه‌ها، اتخاذ کند. رازدار در عین حال، تصریح کرد که شورای سیاست‌گذاری برای هر نمایشگاه داخلی در شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی راه‌اندازی خواهد شد.

رازدار در ادامه از تلاش شرکت نمایشگاه‌ها برای تغییر عنوان این نهاد به پارک توسعه تجارت خبر داد و گفت: تلاشمان این است که این مرکز به عنوان پاتوق مذاکره‌کنندگان تجاری شناخته شود.

او با بیان اینکه ماموریت این مرکز، توسعه تجارت است، گفت: پیشنهادی به استانداری، شهرداری و راهور تهران ارائه کرده‌ایم که ساعت آغاز به کار نمایشگاه‌ها از 8 یا 9 صبح به 12 ظهر تا 10 شب تغییر یابد. در واقع با این راهکارها به دنبال بهبود شرایط ترافیکی حضور در نمایشگاه‌ها هستیم.

مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی سپس ابراز امیدواری کرد که مشکلات مطرح شده از سوی فعالان اقتصادی در طول زمان و از طریق تقویت تعاملات برطرف شود.

مداخله کمتر و حمایت بیشتر

در ادامه این جلسه، دبیرکل اتاق تهران برای جمع‌بندی آنچه که در این جلسه مطرح شد، درخواست تشکیل کمیته‌ای مشترک با شرکت نمایشگاه‌های ‌بین‌المللی با محوریت کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق تهران را مطرح کرد و گفت: در سال 1395 به نقطه مطلوبی از نظر توافق با شرکت نمایشگاه‌ها رسیدیم که البته زمانی که این توافق روی کاغذ آمد، گفت‌وگوها متوقف شد. پیشنهاد من این است که برای دستیابی به یک توافق جامع، گفت‌وگو‌ها از جایی که قطع شده است، ادامه یابد.

بهمن عشقی، ادامه داد: برداشت بخش خصوصی از حضور و عملکرد آقایان پیمان‌پاک و رازدار در سازمان‌های توسعه تجارت و شرکت نمایشگاه‌ها این است که این دو نهاد قصد مداخله کمتر و حمایت بیشتر را دارند. اگرچه تغییر در این سازمان‌ها دشوار به نظر می‌رسد اما از مدیرعامل شرکت نمایشگاه‌ها می‌خواهیم که این تغییرات را ایجاد کنند و به طور حتم بخش خصوصی هم از ایشان حمایت خواهد کرد.

محمد لاهوتی نیز گفت: چنانچه مدیرعامل شرکت نمایشگاه‌ها موافقت کنند، تشکیل کمیته سیاستگذاری متشکل از اتاق تهران، سازمان توسعه تجارت و شرکت نمایشگاه‌ها به عنوان مصوبه این جلسه تلقی شود و سپس به فراخور موضوعات از تشکل‌ها نیز برای حضور در این کمیته دعوت به عمل بیاید.

بر این اساس، با موافقت هومن رازدار، مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی، مقرر شد که نخستین جلسه این کمیته برای تعیین چارچوب‌ها و تدوین تفاهم‌نامه پیش از پایان سال تشکیل شود.