رونق اقتصادی کشور به تار و پود صنعت نساجی گره خورده / هرمزگان ظرفیتی برای صادرات پوشاک ایرانی

آمارها نشان می‌دهد تکمیل زنجیره تولید صنعت نساجی در یک منطقه می‌تواند علاوه بر اشتغال پایدار ارزش افزوده بسیار قابل توجهی را نیز به اقتصاد آن منطقه هدیه دهد حال آنکه استان هرمزگان موقعیتی بالقوه برای تکمیل این زنجیره در کشورمان شناخته می‌شود.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بندرعباس ؛ خروج از اقتصاد تک محصولی و همچنین تنوع تولیدات قابل عرضه در بازارهای بین‌المللی سیاستی است که می‌تواند ایران را درمقابل کارشکنی‌های خارجی مصون نگهداشته و ضمانتی برای اشتغال‌پایدار و همچنین ایجاد ارزش افزوده بسیار بالاتر باشد.

در این زمینه بسیاری از کارشناسان براین باورند که ایران با درنظر گرفتن سابقه تاریخی در صنعت نساجی و پوشاک و البته موقعیت جغرافیایی و اقلیمی امتیاز‌های قابل توجهی برای تکمیل این زنجیره داشته و دارد که باید از آنها به خوبی استفاده کنیم و رونق اقتصاد تک محصولی کشورمان که بوی نفت می‌دهد را به تار و پود صنعت نساجی گره بزنیم چون این زنجیره آزموده‌ای است که در برخی کشورهای دهکده جهانی نتیجه‌ای مشخص دارد.

این گروه با اشاره به دستاوردهای دو کشور ترکیه و بنگلادش در صنعت نساجی و پوشاک تاکید دارند در بسیاری از موارد با یک حساب سرانگشتی می‌بینیم درآمدهای صادراتی دو کشور یاد شده به عنوان دو اقلیم تقریباً مشابه از نظر شرایط تولید مواد اولیه و البته صنایع مرتبط با نساجی و پوشاک بعضاً حتی چند ده برابر صادرات نفتی کشورمان است که از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی فرصتی برای کارشکنی علیه اقتصاد کشورمان بوده و تحریم‌های یکجانبه و خصمانه آمریکا علیه ایران نمونه‌ای غیرقابل انکار در این زمینه است.

آمارهایی معنادار در دو کشور ترکیه و بنگلادش
برای بررسی اهمیت و جایگاه صنعت نساجی و پوشاک در اقتصاد دو کشور یاد شده با درنظر گرفتن مشکلات اقتصادی ناشی از همه‌گیری کرونا در این کشورها به ارائه آمارهای مشخص از این صنعت قبل از بروز این چالش بین‌المللی پرداختیم چون در بسیاری از شاخص‌ها اکنون بعد از رفع نسبی محدودیت‌های اقتصادی هنوز آثار منفی این بیماری بر اقتصاد کشورها مشهود است و آمارها منفی شده است.

مصطفی گل‌تپه، رئیس اتحادیه صادرکنندگان پوشاک استانبول طی بیانیه‌ای اعلام کرد: صادرات این کالا در سال 2018 میلادی با 3.6 درصد افزایش نسبت به سال پیش از آن به 17 میلیارد و 642 میلیون دلار رسیده است.

گل‌تپه در ادامه تاکید کرد: «صادرات پوشاک سال گذشته در کل 7 درصد افزایش یافته است با ثبت 17.6 میلیارد دلار صادرات در سال 2018 به عنوان دومین صنعت ترکیه در صادرات دست یافتیم.

این صنعت در کاهش کسری بودجه ترکیه 15.8 میلیارد دلار سهم داشته است. علی‌رغم تمام مشکلات سال بسیار موفقی را پشت سر گذاشتیم. پس از سه سال رکود صادرات پوشاک افزایش چشمگیری داشت.

صادرات به کشورهای عضو اتحادیه اروپا را علی‌رغم رقابت شدید و رکود نسبی اقتصادی افزایش دادیم. این افزایش به‌طور ویژه در اسپانیا، هلند و روسیه موثر بوده است.

این درحالی است که بر اساس آمار و اطلاعات منتشر شده از طرف وزارت نساجی بنگلادش، صادرات پوشاک این کشور در ماه می (اردیبهشت- خرداد) سال 2018 میلادی از مرز 3میلیارد و 800 میلیون دلار گذشت که یک رکورد در صادرات این محصول است.

در این تجارت شرکت‌های چند ملیتی به سودهای سرشار خود می رسند و کشور بنگلادش نیز با حدود چهار هزار و 500 واحد تولید کننده پوشاک تا حدود بسیار زیادی تأمین ارز و درآمد کرده و بخش عمده نیازهای ارزی خود را از این راه تأمین و اشتغال وسیع و پایداری نیز ایجاد می‌کند.

پیش بینی می‌شود که امسال مجموع صادرات پوشاک کشور بنگلادش از مرز 40 میلیارد دلار خواهد گذشت که معادل صادرات روزانه 2 میلیون بشکه نفت از قرار هر بشکه 55 دلار است و بودجه ارزی سالیانه آن کشور را بطور کامل پوشش می‌دهد.

مقدار صادرات ماهیانه پوشاک در بنگلادش، بیش از 60 برابر صادرات سالیانه پوشاک در کشورمان و بیش از5 برابر کل صادرات منسوجات و پوشاک در سال و برابر با صادرات غیر نفتی ایران است.

هرمزگان منطقه‌ای بکر برای رشد صنعت

هرمزگان از جمله استان‌هایی است که از روزگاران قدیم در حوزه صنایع دستی اعم از صنایع دستی سفالی، صنایع نخیلاتی و پوشاک سنتی از امکانات بالقوه فراوانی برخوردار است و شهرستان میناب مهد صنایع دستی شناخته می‌شود.

به عنوان مثال از گذشته‌های دور روستای "کلیبی"  در شهرستان میناب یکی از مراکز مهم پارچه‌بافی بوده که تولیدات آن علاوه بر تامین نیازهای داخل، به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و حتی هندوستان نیز صادر می‌شده است همچنین پارچه بافی در بندر گروک سیریک شغل اصلی مردم این شهرستان در صد سال گذشته بوده و بیش از 200کارخانه پارچه بافی در این منطقه وجود داشت. 

کارشناسان و متخصصان امر در این زمینه اهمیت منطقه می‌گویند: با توجه به شرایط آب و هوایی و زمین‌های حاصلخیز مناطق مختلف هرمزگان در کشت و برداشت پنبه، کشت درختان توت و تجارب بومیان در امر پارچه بافی ظرفیت مناسبی برای توسعه صنعت پوشاک و نساجی محسوب می‌شده و انتظار می رفت مسئولان دولت‌های گذشته در سیاست گذاری‌ها و اخذ تصمیمات صحیح اقتصادی نگاه ویژه‌ای به رونق صنعت نساجی در این خطه از سرزمین داشته باشند.

این درحالی است که استان هرمزگان به دلیل برخورداری از کیلومترها مرز دریایی و استقرار بنادر مهم تجاری از سالیان گذشته نقش بسیار مهمی را در زمینه صادرات کالاها و محصولات مختلف، ارزآوری و رونق اقتصادی ایفا نموده به گونه‌ای که در سال‌های اخیر عناوینی چون، قطب اقتصادی، قطب تجارت، پایتخت اقتصادی کشور و... را از آن خود کرده است. 

در بهمن ماه 1392 سیاست‌های اقتصاد مقاومتی از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی برای مقاوم سازی اقتصاد کشور در برابر تحریم‌های ظالمانه آمریکا ابلاغ شد تا ضمن رهایی از وابستگی به درآمدهای نفتی، با افزایش تولیدات در حوزه‌های مختلف و تامین نیازهای داخل زمینه صادرات کالاهای غیرنفتی فراهم شود. 

براساس آمار مدیر زراعت جهاد کشاورزی هرمزگان هر ساله 255 هکتار از اراضی شهرستان حاجی آباد و در روستاهای طاشکوئیه، دهنو و فخرآباد زیر کشت پنبه می رود که به طور متوسط در هر هکتار 3تن پنبه برداشت می شود اما پس از تصویب طرح خودکفایی کشور در حوزه تولید پنبه اقداماتی در خصوص افزایش کشت این نوع محصول در دستور کار قرار گرفت و پس از در نظر گرفتن شهرستان جاسک به عنوان پایلوت این محصول، کشت پنبه در این شهرستان آغاز شد.

با توجه به اینکه افزایش تولید و ارزش افزوده در زنجیره تولید پنبه استان در یکی از طرح های توسعه اصلی و طرح های رشد هرمزگان گنجانده شده است لذا 330هکتار از اراضی جاسک برای کاشت پنبه اختصاص داده شد. 

استاندار هرمزگان فروردین امسال در نشست بررسی طرح‌های حوزه صنعت، معدن و تجارت استان با تاکید بر موافقت هیات دولت با راه اندازی شهرک نساجی در این استان اظهار داشت: عملیات کاشت 40هزار بوته توت جهت تولید ابریشم در شهرستان‌های رودان و حاجی آباد و همچنین بخش توکهور و هشتبندی شهرستان میناب آغاز شده است.

وی افزود: بنا داریم با کشت توت در هرمزگان زمینه را برای پرورش کرم ابریشم را فراهم کنیم و 240 تن ابریشم در هرمزگان تولید شود تا بخش مهمی از نیاز کشور در این زمینه برطرف شود.

هرمزگان ظرفیت و فرهنگی غنی در صنعت پوشاک را دارد

اکبر رضائیان، عضو انجمن تولید کنندگان پوشاک در گفتگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه هرمزگان ظرفیت تولید پوشاک را دارد، اظهار داشت: در حوزه نساجی در این استان کارهایی می‌توان انجام داد ولیکن نیازمند مطالعه و بررسی های کارشناسی شده دقیقی است چون صنایع نساجی ما در حال حاضر از لحاظ ماشین آلات قوی هستند اما تولیدات آنها به روز نیست.

وی افزود: اگر صنعت پوشاک در هرمزگان به گونه‌ای راه اندازی شود که تولیدات آن به روز و برای عرضه در بازارهای جهانی باشد، صنعت نساجی به خودی خود راه اندازی می شود چون از همه لحاظ مقرون به صرفه است ولی به نظر بنده نیاز هست ابتدا از پوشاک شروع شود.

عضو انجمن تولید کنندگان پوشاک با تاکید بر اینکه هرمزگان فرهنگ غنی در صنعت پوشاک دارد، گفت: پوشاک سنتی این منطقه جزئیاتی دارد که بسیار مهم است لذا زمانی می توان آن را در تولیدات مورد استفاده قرار داد که بازار هدف به طور دقیق مشخص باشد نه اینکه تولیدات را صرفاً به بازار عرضه کنیم چون در این صورت کار دشوار می‌شود.

رضائیان یادآور شد: قبلاً پارچه های بومی در این استان تولید می شد که از بهترین و زیباترین بافت‌های همان خطه است حال اگر بافت آنها به همان روال قبل ادامه داشته باشد برای راه اندازی صنعت پوشاک غنیمت است البته در حال حاضر محصولات کوچکی نظیر گلدوزی و گلابتون دوزی در تولید لباس های بومیان استفاده می شود که در عین زیبایی خمیر مایه خوبی برای توسعه پوشاک هستند.

وی علت مغفول ماندن صنعت پوشاک و نساجی در هرمزگان را ناشی از عملکرد دولت‌ها دانست و افزود: علی رغم اینکه در این خصوص صحبت‌های بسیاری انجام شد ولیکن چون دیدگاه دولت‌ها به صنعت نساجی و پوشاک کلی بوده و برنامه توسعه‌ای خاصی نداشتند سبب شد تا این صنعت عقب بماند در حالی که صنعت نساجی نیازمند برنامه ای است تا فروش اتفاق بیفتد و به دنبال آن رشد کند.

استان‌های مرزی دارای پتانسیل بیشتر

عضو انجمن تولیدکنندگان پوشاک با بیان اینکه جای سوال دارد که چرا تاکنون صنعت نساجی در هرمزگان پا نگرفته است، اظهار داشت: احداث کارخانه‌های تولید پوشاک و نساجی در این استان از همه جا واجب تر بود چون در مناطق مرزی و مناطقی که قاچاق رواج دارد باید اقدامات بیشتری در حوزه اشتغال و رونق کسب و کارهای بخش خصوصی انجام شود. 

رضائیان با تاکید بر اینکه هر نوع سرمایه گذاری صنعتی به طور کلی باعث ایجاد اشتغال پایدار شده و جامعه را به رفاه نسبی می رساند، تصریح کرد: در ابتدا دولت باید این سرمایه گذاری را تعریف کرده و برای این کار امتیازات خاصی را تعیین کند تا سرمایه گذار این اطمینان را حاصل کند که اگر دولت تسهیلات مناسبی در اختیار وی می گذارد توانایی باز پرداخت آن را خواهد داشت.

 

وی با تاکید بر سرمایه گذار نیازمند حمایت هایی از سوی دولت است که باید مصوب شوند، بیان کرد: باید از دولت مطالبه کرد که چرا تاکنون برنامه توسعه ای برای استان و یک برنامه خاص توسعه پوشاک نداشته است همچنین با مراجعه به استانداری می توان از طریق انجمنی که تحت انجمن صنایع پوشاک ایران هست برای مطالعه دقیق و ارائه راهکار درست تقاضای همکاری کرد تا در عرض 4الی 5سال این امر به نتیجه برسد تا ضمن ایجاد اشتغال، صادرات نیز انجام شود.

عضو انجمن تولیدکنندگان پوشاک با اشاره به فعالیت هرمزگان در حوزه صادرات کالاها گفت: از آنجایی که بازارهای اطراف منطقه از قدیم جذبه‌ای برای صنعت پوشاک و نساجی داشته است لذا با راه اندازی کارخانه‌های تولیدی در این حوزه به دلیل مسیر نزدیک امر صادرات تسهیل می‌شود. 

رضائیان در پایان خاطرنشان کرد: اگر یک صنعت سودآوری را برای سرمایه گذار ایجاد کنیم هم بومیان و هم غیربومیان از این کار استقبال می‌کنند، اما نیازمند عزم جدی از سوی مسئولان و بکارگیری تیم‌های تخصصی است.